Phân hóa giàu nghèo tại Mỹ nhìn từ thị trường nhà ở hậu Covid-19

“Cơn bão” Covid-19 quét qua Mỹ khiến hàng triệu người lao đao vì mất việc làm, đa số là ở các ngành nghề thu nhập thấp. Trong khi đó, bộ phận người có thu nhập cao, ít bị ảnh hưởng bởi dịch lại tận dụng thời cơ thị trường bất động sản trầm lắng, ít cạnh tranh, lãi suất thấp để mua nhà.

Theo phân tích của công ty môi giới bất động sản Redfin, tác động của việc đóng cửa nền kinh tế để ngăn chặn dịch Covid-19 đối với nhu cầu mua nhà của người dân Mỹ chỉ là ngắn hạn và khá lặng lẽ. Tuy nhiên, sự phục hồi của thị trường bất động sản Mỹ sau khi nền kinh tế mở cửa trở lại sẽ mang đến lợi ích không tương xứng cho những người vốn đã có lợi thế kinh tế từ trước.

Kể từ khi nền kinh tế Mỹ đóng cửa chống dịch vào giữa tháng 3/2020, các nhân viên công nghệ và nhiều người thuộc tầng lớp “cổ cồn trắng” khác đã tranh thủ tìm mua nhà để tận dụng thời điểm thị trường ít cạnh tranh, lãi suất thấp. Họ là những người có công việc ổn định, không hoặc ít chịu ảnh hưởng bởi Covid-19, có thể tiếp cận với tiền mặt và tín dụng nên việc mua nhà trở nên dễ dàng hơn trước khi có dịch. Trong khi đó, những người có việc làm thu nhập thấp trong các ngành như dịch vụ và khách sạn - nhóm có tỷ lệ người da màu và dân tộc thiểu số cao hơn – đang phải vật lộn tìm cách duy trì cuộc sống thường ngày. Phần lớn họ đã bị đẩy ra khỏi thị trường nhà đất ngay cả trước khi nền kinh tế bị đình trệ nên mua nhà hiện tại là việc quá xa vời. Tỷ lệ thất nghiệp cao kỷ lục tại các ngành nghề thu nhập thấp và thị trường chứng khoán tăng vọt chỉ làm sâu sắc thêm sự phân hóa giàu nghèo tại Mỹ. 

Đại dịch Covid-19 góp phần làm sâu sắc hơn sự phân hóa giàu nghèo trên thị trường bất động sản Mỹ. Ảnh: Worldpropertyjournal

Ông Taylor Redr, chuyên gia kinh tế tại Redfin, nhận định: "Với lãi suất thấp kỷ lục và công việc được đảm bảo bất chấp suy thoái kinh tế, người có thu nhập cao đã quay trở lại thị trường nhà đất. Nhu cầu mua nhà phục hồi nhanh chóng nên cuộc suy thoái vì Covid-19 cũng diễn ra rất khác so với cuộc Đại suy thoái 1929-1930. Đến nay, chúng tôi không nhận thấy cuộc suy thoái này tác động nhiều đến giá nhà."

Nhu cầu mua nhà trong 2 tháng qua thể hiện rõ nét sự bất bình đẳng, phân hóa giàu nghèo sâu sắc đã kéo dài suốt thập kỷ qua trên thị trường bất động sản Mỹ. Thị trường nhà ở chủ yếu là “sân chơi”, chịu điều khiển của các hộ gia đình da trắng có thu nhập cao hơn, cũng là những người ít bị ảnh hưởng về mặt kinh tế từ đóng cửa chống dịch. Dữ liệu từ cuộc khảo sát việc làm của Cục Dự trữ Liên bang (FED) tháng 5 vừa qua cho thấy tỷ lệ thất nghiệp của những người đứng đầu phổ thu nhập - từ 100.000 USD trở lên - là 10%, chỉ bằng một nửa so với tỷ lệ 21% ở nhóm người có thu nhập dưới 60.000 USD. 

Ngoài sự chênh lệch về tỷ lệ thất nghiệp trên các khung thu nhập, vẫn còn một khoảng cách lớn giữa các chủng tộc tại Mỹ. Theo dữ liệu thất nghiệp tháng 5 của Cục Thống kê Lao động Mỹ, tác động của cuộc suy thoái kinh tế này đối với các gia đình da màu chỉ là phần mới nhất trong một chuỗi dài bất bình đẳng mà họ phải hứng chịu. Sự phân biệt đối xử, tái phân bổ và phân biệt cho vay mua nhà tiếp tục cản trở khả năng mua nhà, xây dựng và tích lũy tài sản của họ. Ngay cả trước khi tình trạng thất nghiệp gia tăng như hiện nay, tỷ lệ thất nghiệp của các gia đình da màu vẫn cao hơn 3 điểm phần trăm so với các gia đình da trắng. Giờ đây, sự khác biệt đó đã tăng gấp đôi lên 6 điểm phần trăm. 

Theo dữ liệu khảo sát, các ngành công nghiệp có tỷ lệ thất nghiệp vì Covid-19 tồi tệ nhất chủ yếu là những ngành có mức lương thấp hơn như dịch vụ, khách sạn và bán lẻ. Đứng đầu là những người làm việc tại các quán bar với tỷ lệ thất nghiệp lên tới 60,6%, tiếp theo là khách sạn (48,7%) và nhà hàng (34,8%). Các địa phương tập trung nhiều người bị ảnh hưởng nặng nề nhất vì dịch như Las Vegas được dự đoán sẽ chịu nhiều tác động lâu dài từ cuộc suy thoái này.

Ngược lại, tỷ lệ thất nghiệp tại một số ngành công nghiệp được trả lương cao nhất hầu như không tăng. Trong tháng 4, ngành ngân hàng chỉ có tỷ lệ thất nghiệp 2,9%, trong khi chứng khoán là 3,4% và phát triển phần mềm máy tính là 4,2%. Cổ phiếu của các hãng công nghệ liên tục đạt đỉnh mới trong suốt đại dịch, tiếp tục làm giàu thêm cho lực lượng lao động vốn đã được trả lương cao. Do đó, các khu vực như San Francisco và Seattle – các trung tâm công nghệ - có thể sẽ phục hồi sớm hơn nhiều so với các thành phố tập trung dịch vụ giải trí, khách sạn, quán bar như Las Vegas.

Sự chênh lệch này nhấn mạnh sự cần thiết phải có hành động nghiêm túc để giải quyết bất bình đẳng chủng tộc đã tồn tại một cách có hệ thống trên thị trường