Các đại gia bất động sản chưa tích cực hưởng ứng chỉ đạo của Thủ tướng về giảm giá nhà
Theo HoREA, ngày 07/12/2023, tại Hội nghị "Giải pháp tháo gỡ khó khăn về tăng trưởng tín dụng cho sản xuất, kinh doanh thúc đẩy tăng trưởng và ổn định kinh tế vĩ mô", Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nêu ý kiến nhưng trong những năm qua, bất động sản tăng giá nói chung, nếu khó khăn mà vẫn muốn giữ giá bán như cũ, vẫn đòi hỏi "một chiều" thì liệu đã có trách nhiệm chung chưa? Lúc bình thường thì có chính sách bình thường, lúc khó khăn phải có chính sách trên tinh thần "lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ" thì mới là phù hợp, đúng đắn, thúc đẩy được sự phát triển".
Hiệp hội nhận thấy trong năm 2023, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã nhiều lần nhắc lại thông điệp trên như tại "Hội nghị tháo gỡ và thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững" ngày 17/02/2023 và tại "Hội nghị trực tuyến Chính phủ với địa phương" ngày 04/07/2023 và đã được thể hiện trong Nghị quyết 33/NQ-CP ngày 11/03/2023 của Chính phủ.
Hiệp hội nhận thấy từ năm 2022 đến nay, ở"chiều" Nhà nước giải quyết các kiến nghị, đề xuất thì hầu như tất cả các kiến nghị, đề xuất của Hiệp hội và cộng đồng doanh nghiệp bất động sản đều đã được các cơ quan có thẩm quyền lắng nghe, xem xét, giải quyết ở cả 3 cấp. Nhưng, ở "chiều" doanh nghiệp bất động sản tiếp thu, thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về yêu cầu "phải cơ cấu lại phân khúc và giảm giá bán sản phẩm" thì các doanh nghiệp bất động sản "đến nay chưa được triển khai tích cực".
"Câu hỏi của Thủ tướng Chính phủ về trách nhiệm của các doanh nghiệp bất động sản cần phải được các Tập đoàn và doanh nghiệp bất động sản trả lời ngay bằng hành động cụ thể trong việc cơ cấu lại sản phẩm nhà ở hướng về nhu cầu thực và giảm giá bán nhà ở phù hợp với thu nhập của người dân để cùng chung tay tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững", HoREA nhấn mạnh.
HoREA cho rằng, đối với các dự án nhà ở cao cấp, dự án nhà ở trung cấp thì đã có một số doanh nghiệp chủ đầu tư đã thực hiện giảm giá bán nhưng mức độ giảm giá chưa đáng kể, chủ yếu là các chủ đầu tư thực hiện chính sách chiết khấu và khuyến mãi, hậu mãi có lợi cho khách hàng để "cố neo giữ giá", bởi lẽ chi phí xây dựng, nguyên vật liệu, nhân công, chi phí tài chính, chi phí quản lý đều tăng và có cả "chi phí không tên".
Xuất hiện tình trạng dự án được phê duyệt bình dân nhưng được tút lại và gắn mác cao cấp để thu lợi
Để thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về việc giảm giá bán nhà ở phù hợp với thu nhập của người dân, Hiệp hội nhận thấy số doanh nghiệp có sản phẩm nhà ở đưa ra thị trường trong 3 năm qua không nhiều, riêng 9 tháng đầu năm 2023 chỉ có 13 doanh nghiệp có sản phẩm đưa ra thị trường với tổng cộng 15.020 căn hộ cao. Để tăng cung, giảm giá, cần cấp bách tháo gỡ "vướng mắc pháp lý".
Hiệp hội cũng nhận thấy trong các năm qua do "vướng mắc pháp lý" nên rất thiếu nguồn cung dự án nhà ở dẫn đến hiện tượng một số dự án nhà ở "may mắn" được phê duyệt và triển khai thực hiện thì có trường hợp dự án theo mục tiêu ban đầu là dự án nhà ở bình dân, dự án nhà ở trung cấp đã được doanh nghiệp chủ đầu tư "tút" lại, chuyển thành dự án nhà ở với "mác" nhà ở cao hơn, thậm chí "đánh vống" là nhà ở cao cấp để "tối đa hóa lợi nhuận", nên thị trường bất động sản thiếu hẳn loại nhà ở bình dân giá vừa túi tiền phù hợp với thu nhập của người dân.
Đồng thời, thì trường cũng rất thiếu nhà ở xã hội do việc đầu tư xây dựng dự án nhà ở xã hội cũng gặp "vướng mắc pháp lý", mà thủ tục đầu tư xây dựng dự án nhà ở xã hội còn khó hơn cả dự án nhà ở thương mại.
Để hưởng ứng lời kêu gọi trên đây của Thủ tướng Chính phủ, Hiệp hội đề nghị các Tập đoàn, doanh nghiệp bất động sản thực hiện giảm giá bán sản phẩm nhà ở, giảm bớt kỳ vọng lợi nhuận, không "neo giữ giá cao", tăng chiết khấu và có các chính sách khuyến mãi, hậu mãi nhằm kích cầu tiêu dùng trên thị trường bất động sản để tăng "niềm tin thị trường", tạo dòng tiền và thanh khoản cho doanh nghiệp theo kinh nghiệm của ông bà ta là "thà bán lỗ còn hơn vay lời".
Hiệp hội đề nghị các Tập đoàn, doanh nghiệp bất động sản cần chuyển hướng đầu tư về phân khúc nhà ở bình dân giá vừa túi tiền phù hợp với thu nhập của người dân và tham gia thực hiện "Chương trình phát triển ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội trong giai đoạn 2021-2030" để có thể tiếp cận gói tín dụng 120.000 tỷ đồng với lãi suất thấp hơn 1,5-2% so với lãi suất thương mại thông thường, nhất là đối với các Tập đoàn, doanh nghiệp bất động sản đã đăng ký tham gia Chương trình này.
Thị trường lệch pha theo hình kim tự tháp ngược thiếu bền vững
The HoREA, từ năm 2020 đến nay, thị trường bất động sản rơi vào khó khăn và "lệch pha" cung - cầu, "lệch pha" phân khúc thị trường, mất cân đối sản phẩm nhà ở. Điển hình là tại thành phố Hồ Chí Minh thì phân khúc nhà ở cao cấp năm 2023 vẫn chiếm tỷ lệ 66,37%. Trong lúc phân khúc nhà ở trung cấp đầu năm 2023 chiếm tỷ lệ 33,63%. Đáng quan ngại là phân khúc nhà ở bình dân năm 2023 thì biến mất hẳn
Bảng tổng hợp dự án nhà ở hình thành trong tương lai đủ điều kiện huy động vốn trong giai đoạn 2016 - 09/2023 tại thành phố Hồ Chí Minh
Theo quy luật cung - cầu, do thiếu nguồn cung nhà ở trong lúc nhu cầu nhà ở rất lớn, nhất là nhu cầu nhà ở giá vừa túi tiền, dẫn đến tình trạng giá nhà tăng liên tục trong các năm qua với mức tăng giá trung bình trên dưới 10%/năm. Tình trạng "lệch pha" phân khúc thị trường, "lệch" về phân khúc nhà ở cao cấp và thiếu căn hộ nhà ở bình dân đã cho thấy mô hình "kim tự tháp" thị trường nhà ở hiện nay bị "lộn ngược đầu", mất cân đối, không bền vững.
Để đảo ngược mô hình thị trường nhà ở như "kim tự tháp lộn ngược" về lại mô hình "kim tự tháp" cân đối, hài hòa, bền vững với phân khúc nhà ở giá vừa túi tiền, nhà ở xã hội, nhà ở trung cấp phải là phân khúc nhà ở chủ đạo của thị trường (theo hình minh họa dưới đây) thì đòi hỏi "Tất cả các chủ thể có liên quan phải đề cao trách nhiệm, chung tay tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản phát triển an toàn, lành mạnh, công khai, minh bạch và bền vững.