Tận dụng diện tích đất vườn ao để xây nhà là chuyện không khó bắt gặp ở các vùng quê hiện nay. Vấn đề được nhiều người quan tâm là việc lấp ao xây nhà có phải xin phép cơ quan chức năng không, nếu có thì trình tự, thủ tục ra sao?
Có thể bị phạt nếu tự ý xây nhà trên đất ao
Khoản 1 Điều 170 Luật Đất đai 2013 quy định về nghĩa vụ chung của người sử dụng đất: “Sử dụng đất đúng mục đích, đúng ranh giới thửa đất, đúng quy định về sử dụng độ sâu trong lòng đất và chiều cao trên không, bảo vệ các công trình công cộng trong lòng đất và tuân theo các quy định khác của pháp luật có liên quan”.
Đất ao, hồ có thể được xác định là thuộc nhóm đất nông nghiệp. Theo nguyên tắc chung, người dân không được xây dựng nhà ở, công trình trên đất nông nghiệp. Xây nhà trên đất ao, hồ được hiểu là hành vi sử dụng đất không đúng mục đích, tự ý chuyển đổi mục đích đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp và có thể bị xử phạt hành chính về hành vi xây dựng trái phép trên đất nông nghiệp. Trong trường hợp người dân cố tình tiếp tục thực hiện việc xây dựng trái phép dù đã bị xử phạt hành chính thì có thể bị buộc phá dỡ công trình, khôi phục lại tình trạng của đất trước khi vi phạm hoặc bị thu hồi đất.
Cần xin phép của cơ quan chức năng và làm thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng đất khi muốn lấp ao xây nhà.
Nếu muốn xây nhà trên đất ao hay đất nông nghiệp thì trước tiên, cần thực hiện chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Theo quy định của pháp luật hiện hành, việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất cần được sự đồng thuận của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền.
Trình tự và thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng đất khi muốn xây nhà trên đất ao
Điều 69 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP quy định về trình tự, thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng đất:
Bước 1. Nộp hồ sơ xin chuyển mục đích sử dụng đất
Khi diện tích đất ao, vườn xin chuyển mục đích của gia đình phù hợp với kế hoạch sử dụng đất hàng năm của huyện đã được UBND tỉnh nơi có đất phê duyệt, người sử dụng đất nộp 01 bộ hồ sơ tại Phòng Tài nguyên và Môi trường.
Các giấy tờ cần chuẩn bị bao gồm:
- Đơn xin chuyển mục đích sử dụng đất theo Mẫu 01 ban hành kèm Thông tư số 30/TT-BTNMT ngày 30/06/2014 của Bộ Tài nguyên và Môi trường;
- Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất.
Bước 2. Cơ quan nhà nước có thẩm quyền tiến hành kiểm tra hồ sơ, xác minh thực địa và trả kết quả.
Trong vòng 8 ngày làm việc kể từ khi nhận được hồ sơ hợp lệ, Phòng Tài nguyên và Môi trường có trách nhiệm kiểm tra hồ sơ, xác minh thực địa, trình UBND cùng cấp quyết định chuyển mục đích sử dụng đất. Đồng thời, chỉ đạo cập nhật, chỉnh lý cơ sở dữ liệu đất đai, hồ sơ địa chính.
Bước 3. Người sử dụng đất thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật.
Nghị định số 45/2014/NĐ-CP quy định, trường hợp chuyển từ đất vườn, ao trong cùng thửa đất có nhà ở thuộc khu dân cư không được công nhận là đất ở sang làm đất ở thì người sử dụng đất phải nộp 50% mức chênh lệch giữa tiền sử dụng đất tính theo giá đất ở với tiền sử dụng đất tính theo giá đất nông nghiệp tại thời điểm có quyết định chuyển mục đích. Đối với đất nông nghiệp được Nhà nước giao sử dụng và không thu tiền định kỳ thì phí chuyển đổi mục đích sử udngj đất được tính bằng mức chênh lệch giữa tiền sử dụng đất tính theo giá đất ở với tiền sử dụng đất tính theo giá đất nông nghiệp.
Ngoài ra, người sử dụng đất có thể phải nộp thêm phí cấp Giấy chứng nhận mới, lệ phí trước bạ, phí thẩm định hồ sơ.
Thời gian thực hiện các thủ tục trên không quá 15 ngày làm việc, riêng các xã vùng sâu, vùng xa, miền núi, hải đảo hay những nơi có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn thì không quá 30 ngày làm việc. Sau khi hoàn tất quá trình chuyển đổi mục đích sử dụng đất, người dân hoàn toàn có thể xây nhà trên đất ao để phục vụ nhu cầu của gia đình mình.
Khánh An (tổng hợp)
CÙNG CHUYÊN MỤC
