Theo tạp chí Fodor's Travel đưa tin, ở các chuyến du ngoạn trên vịnh Hạ Long, du khách thường xuyên nhìn thấy chai nước, túi nhựa, cốc xốp và rác thải liên quan đến hoạt động đánh cá trôi nổi trên mặt nước cùng với những vệt dầu loang từ thuyền du lịch.
Bất chấp lệnh cấm sử dụng đồ nhựa dùng một lần trên thuyền kể từ năm 2019, du khách tham quan vẫn được cung cấp những chai nước nhỏ trên tàu. Đồng thời, nhiều khách quốc tế đánh giá trên nền tảng trực tuyến rằng mặt nước của vịnh đang trở nên ô nhiễm nặng nề bởi rác xốp và vệt dầu nhờn trôi theo từng đợt.
Ô nhiễm rác thải khiến giảm chất lượng trải nghiệm tại vịnh Hạ Long (Ảnh: SCMP).
Một nhà nghiên cứu ô nhiễm biển, trực tiếp làm việc ở Việt Nam hơn 5 năm qua cho biết: “Vấn đề ở vịnh hiện nay là tình trạng quá tải khách tham quan nhưng ban quản lý khu du lịch không có giải pháp xử lý quản lý chất thải hiệu quả".
Quy định yêu cầu các khách sạn 3 sao và du thuyền phải cung cấp hai chai nước cho mỗi người trong mỗi phòng trong khi chính quyền không có chế tài chặt chẽ để xử lý rác thải nhựa.
Rác thải được tạo ra hàng ngày từ các hoạt động du lịch, không chỉ ảnh hưởng đến trải nghiệm du lịch mà còn ảnh hưởng đến hệ sinh thái vốn đang bị "tổn thương" bởi biến đổi khí hậu. Đã từng có 234 loại rạn san hô trong vịnh, nhưng hiện chỉ còn lại một nửa.
Vịnh Hạ Long còn có 20.600 ha ao nuôi. Chính phủ Việt Nam gần đây yêu cầu các trang trại nuôi cá phải thay thế thùng xốp bằng vật dụng bền vững. Nhiều thùng xốp bỏ đi sau đó đã được đổ xuống vịnh. Theo Ban Quản lý Vịnh Hạ Long, khoảng 10.000 m3 rác (bao gồm cả thùng xốp) đã được thu gom từ tháng 3 và hoạt động vớt rác vẫn sẽ được thực hiện hàng ngày.
Thói quen sử dụng thùng xốp đựng hải sản khiến khó khăn trong việc xử rác thải (Ảnh: SCMP).
Một vấn đề khác khiến giảm chất lượng trải nghiệm tại vịnh là việc tập trung đông đúc tàu thuyền chở khách. "Tôi có thể dễ dàng đếm được 30 chiếc thuyền khác xung quanh mình, trong đó có một chiếc thuyền tổ chức tiệc có nhạc lớn đến tận 11h đêm, khiến sự yên bình không còn nữa" - một du khách cho biết.
Các chuyên gia cũng nhận định số lượng tàu lớn cũng góp phần gây ô nhiễm nặng nề. Trong khi một số công ty du lịch vận hành những chiếc thuyền được thiết kế tốt và được bảo trì tốt thì những công ty khác lại chạy bằng động cơ diesel bị rò rỉ dầu vào vịnh.
Một số tàu du lịch bị rò rỉ dầu khiến chất lượng nước biển bị ảnh hưởng (Ảnh: Mad Skillz).
Trong khi đó, sự phát triển nhanh chóng của thành phố Hạ Long với khu vui chơi giải trí, khách sạn sang trọng và các khu dân cư mới đang gây thêm áp lực cho hệ sinh thái. Fodor's Travel cho biết hiện nay thành phố này chỉ có khả năng xử lý 40% lượng nước thải.
Vịnh Hạ Long cần sự nỗ lực bền bỉ của chính quyền và các công ty lữ hành để có những hành động phù hợp nhằm ưu tiên bảo vệ kỳ quan thiên nhiên. Một giải pháp do Liên minh Bảo tồn thiên nhiên quốc tế đề ra là cần phải giảm số lượng du khách dựa trên đánh giá khách quan về khả năng chuyên chở của tàu du lịch.
Mặc dù việc hạn chế khách du lịch sẽ ảnh hưởng đến nguồn thu nhập của người dân làm dịch vụ xung quanh. Tuy nhiên, chuyên gia môi trường nhận định một cách để đảm bảo lợi ích kinh tế là thực hiện thuế du lịch và đẩy mạnh đầu tư vào hoạt động dọn dẹp. Ngoài ra, cần đảm bảo các tàu du lịch cần tuân thủ các quy định về môi trường.
Được công nhận là di sản thế giới của UNESCO vào năm 1994, vịnh Hạ Long đã thu hút hàng triệu du khách cho đến nay. Khu vực này có quang cảnh độc đáo, bao gồm 1.600 hòn đảo và những núi đá vôi cao chót vót được che phủ bởi cây xanh trong khi chỉ cách Hà Nội 3 giờ đi ô tô. Số lượng du khách đến Vịnh Hạ Long năm 2022 là hơn 7 triệu và dự kiến sẽ đạt khoảng 8,5 triệu lượt vào năm 2023. Tuy nhiên, tình trạng quá tải du lịch và ô nhiễm biển đang gây áp lực lên hệ sinh thái.
Theo tạp chí này, việc hạn chế du lịch sẽ ảnh hưởng đến cuộc sống của nhiều người trong thời gian ngắn, nhưng không bảo vệ vịnh Hạ Long có thể gây ra hậu quả lâu dài. Danh sách hạn chế du lịch không nhằm "hạ bệ hay chê bai" mà thể hiện sự trân trọng và muốn bảo vệ các điểm đến nổi tiếng này.
"Chúng tôi yêu thích những điểm đến này và bạn cũng vậy. Nhưng sự ngưỡng mộ điên cuồng và nhu cầu không ngừng trải nghiệm của chúng ta đều không giúp cho các điểm đến phát triển bền vững", Fodor's Travel viết.
CÙNG CHUYÊN MỤC
