Ông Richard Dong, Sáng lập Giám đốc điều hành Công ty Hidden Hill Capital chia sẻ, sự phát triển của logicstic gắn liền với sự phát triển giao thông vận tải, đặc biệt là sự phát triển của cơ sở hạ tầng.
Các chỉ số logistic của 3 thị trường Trung Quốc, Mỹ, Việt Nam cho thấy, chỉ số Việt Nam đang ngày cải thiện, Trung Quốc khá sáng sủa, trong khi Mỹ đang rất phát triển nhưng trong tương lai nếu không cải thiện sẽ bị chậm lại.
Theo ông Richard Dong, tương lai, ngành logistic sẽ chứng kiến sự phát triển của dịch vụ logistic cá nhân hóa, các sản phẩm logistic sàng lọc khách hàng như chuyển phát nhanh, giao hàng có đặt giờ… Ngoài ra, mô hình quy mô hóa hơn là hàng hóa đại chúng, thông qua hệ thống vận tải đa phương thức để giao hàng tới tay khách hàng. Để phát triển sản phẩm logistic chuyên dụng thì cần chú trọng phát triển hệ thống cơ sở vật chất, kho bãi…
Với câu hỏi ngành logistic Việt Nam có thể làm gì, ông Richard Dong cho rằng, Chính Phủ cần kế hoạch dài hạn, có chính sách hỗ trợ; tận dụng làn sóng dịch chuyển sản xuất từ Trung Quốc sang Đông Nam Á; sự phát triển logistic của ngành Trung Quốc có tầm ảnh hưởng phạm vi thế giới, thì Việt Nam cũng cần tận dụng sự phát triển này để thúc đẩy ngành logistic trong nước.
Phát biểu tại hội nghị, ông Trần Duy Đông, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, trong những năm qua, Chính phủ Việt Nam đã tích cực chỉ đạo hoàn thiện cơ chế, chính sách và kết cấu hạ tầng phát triển lĩnh vực quan trọng này. Nhờ vậy, năng lực và thứ hạng của ngành logistics Việt Nam đang được cải thiện và có xu hướng mở rộng. Theo xếp hạng của Ngân hàng Thế giới, Việt Nam hiện đứng thứ 64/160 nước về mức độ phát triển logistics và đứng thứ 4 trong khu vực ASEAN sau Singapore, Malaysia và Thái Lan.
Doanh nghiệp logistics ở Việt Nam cũng tăng nhanh về số lượng. Đến nay, có khoảng trên 3.000 doanh nghiệp vận tải và logistics trong nước và khoảng 25 tập đoàn giao nhận hàng đầu thế giới hoạt động cung cấp các dịch vụ từ khâu làm thủ tục vận chuyển hàng hóa cho đến khâu đóng thuế hay thanh toán… tại Việt Nam.
Việt Nam được đánh giá ngày càng cao về tiềm năng cũng như cơ hội phát triển dịch vụ logistics. Trên thực tế. thị trường Việt Nam đã ghi nhận những bước tiến rất đáng khích lệ. Năm 2022, Việt Nam vươn lên vị trí Top 10 trong bảng xếp hạng của Agility về Chỉ số logistics các thị trường mới nổi, cho thấy sự thành công của Việt Nam trong việc phát triển chuỗi cung ứng của mình và tính sẵn sàng trong việc tiếp nhận sự chuyển dịch của các tập đoàn sản xuất đa quốc gia lớn trên toàn cầu.
Mặc dù lĩnh vực logistics của Việt Nam có tốc độ phát triển nhanh và đạt các kết quả tích cực như trên, nhưng theo Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Duy Đông, trên thực tế vẫn còn có một số tồn tại hạn chế và thách thức.
Thứ nhất, về thể chế, chính sách đối với lĩnh vực logistics chưa đồng bộ. Khung khổ pháp lý đối với ngành logistics được ban hành nhiều văn bản, song các chính sách cụ thể, chi tiết hóa các cụ thể các chủ trương đó vẫn chưa được thực hiện hoặc còn chồng chéo.
Thứ hai, cơ sở hạ tầng giao thông vận tải và logistics còn hạn chế, không đồng bộ, chưa tạo ra hành lang vận tải đa phương thức trong khi nhu cầu trung chuyển chất lượng cao cho hàng hóa giữa các phương thức đang ngày càng lớn. Việt Nam còn thiếu các khu kho vận tập trung có vị trí chiến lược, đồng bộ với hệ thống cảng, sân bay, đường quốc lộ, cơ sở sản xuất.
Thứ ba, hoạt động của các doanh nghiệp logistics còn nhiều hạn chế trên các mặt quy mô hoạt động, vốn, nguồn nhân lực… Các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ logistics ở Việt Nam hầu hết là những doanh nghiệp nhỏ và vừa, hoạt động manh mún, thiếu kinh nghiệm và tính chuyên nghiệp, cung cấp các dịch vụ cơ bản, hoặc cung cấp từng dịch vụ đơn lẻ, cạnh tranh về giá là chủ yếu, ít giá trị gia tăng, thường chỉ đóng vai trò là nhà thầu phụ hay đại lý cho các công ty nước ngoài.
Thứ tư, nguồn nhân lực phục vụ cho dịch vụ logistics qua đào tạo bài bản còn thiếu và yếu, chưa đáp ứng yêu cầu, đặc biệt thiếu các chuyên viên logistics giỏi, có năng lực ứng dụng và triển khai tại các doanh nghiệp. Trong số các doanh nghiệp nội địa hiện nay, có tới 93 - 95% người lao động không được đào tạo bài bản, chủ yếu làm dịch vụ ở các chuỗi cung ứng nhỏ, như giao nhận, kho bãi…
Cũng chia sẻ tại Hội nghị. ông Edwin Chee, Giám đốc điều hành SLP Vietnam cho rằng, Việt Nam cần tập trung tăng cường cơ sở hạ tầng của ngành logistics, bao gồm mạng lưới giao thông đường bộ, đường sắt, đường hàng không và đường biển.
Cùng với đó, việc đầu tư vào hệ thống kho thông minh, trung tâm phân phối và cơ sở vật chất đa phương thức hiện đại sẽ hợp lý hóa hoạt động và cho phép vận chuyển hàng hóa hiệu quả hơn; Áp dụng các công nghệ như Internet vạn vật (IoT), trí tuệ nhân tạo (AI), phân tích dữ liệu và tự động hóa có thể tăng cường đáng kể hiệu quả hoạt động, quản lý hàng tồn kho, tối ưu hóa tuyến đường và dịch vụ khách hàng.
“Bằng cách tập trung vào những khía cạnh này và điều chỉnh các thông lệ tốt nhất trên toàn cầu, ngành logistics của Việt Nam có thể nâng cao hiệu quả và khả năng cạnh tranh, góp phần vào tăng trưởng kinh tế của quốc gia và tạo thuận lợi cho thương mại toàn cầu”, ông Edwin Chee nói.
Còn theo bà Phạm Thị Bích Huệ, Sáng lập và Chủ tịch Công ty Western Pacific, con đường phía trước của ngành logistics Việt Nam là đầy kỳ vọng và rất nhiều màu xanh. Chúng ta đã nhìn thấy những tín hiệu rất tốt từ phía Chính phủ. Tuy nhiên, điểm nghẽn vẫn là làm sao để giảm chi phí.
Theo bà Huệ, để ngành này phát triển, chúng ta cần nhìn lại định danh ngành logistics đang bao gồm rất nhiều ngành, nên cần phải luật hóa các ngành trong logistics để doanh nghiệp dễ triển khai và kêu gọi nhà đầu tư. Tổng chi phí logistics của Việt Nam trong khu vực còn rất cao. Nếu chi phí vận tải trung bình của các nước chỉ là 30 - 40%/tổng chi phí thì của Việt Nam đang là khoảng 60%.
“Phải thay đổi từ con số chi phí vẫn còn rất lớn này. Ngoài ra, điểm nghẽn nữa là quy hoạch hạ tầng thiếu đồng bộ và địa phương hóa vùng miền chưa đáp ứng được nhu cầu cần của khách hàng. Hiện nay, xây dựng hạ tầng còn mang tính hình thức chưa địa phương hóa theo nhu cầu vùng miền…”, bà Huệ cho biết.
CÙNG CHUYÊN MỤC
