Phân lô, tách thử ồ ạt
Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi Đặng Văn Minh vừa ký ban hành kết luận thanh tra việc thực hiện chính sách, pháp luật về tách thửa, chuyển quyền sử dụng đất (QSDĐ); quản lý, sử dụng đất tại khu vực Đảo Ngọc (xã Tịnh An, TP Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi).
Đảo Ngọc gồm toàn bộ thôn Ân Phú và một phần thôn Ngọc Thạch (xã Tịnh An) với tổng diện tích tự nhiên khoảng 200ha, 328 hộ/1.076 nhân khẩu. Đây là hòn đảo nổi nằm giữa sông Trà Khúc.
Từ khi UBND tỉnh Quảng Ngãi có văn bản chấp thuận cho một số nhà đầu tư tiến hành khảo sát, nghiên cứu, đề xuất đầu tư dự án Khu đô thị sinh thái Đảo Ngọc vào tháng 9/2017 và dự án Đập dâng hạ lưu sông Trà Khúc khởi công, tại khu vực đảo này tăng đột biến số lượng hồ sơ của người dân đề nghị tách thửa, chuyển QSDĐ.
UBND xã Tịnh An, UBND TP Quảng Ngãi, Văn phòng đăng ký đất đai chi nhánh TP Quảng Ngãi, Văn phòng đăng ký đất đai Sở TNMT Quảng Ngãi đã không báo cáo, đề xuất, tham mưu UBND tỉnh có biện pháp chấn chỉnh phù hợp nhằm quản lý nhà nước về đất đai theo quy hoạch.
Các đơn vị không có biện pháp ngăn chặn xử lý kịp thời những vi phạm về quản lý sử dụng đất. Qua đó, thể hiện công tác quản lý nhà nước về đất đai tại khu vực Đảo Ngọc bộc lộ nhiều hạn chế, yếu kém, buông lỏng quản lý từ tỉnh đến cơ sở.
Cụ thể, trong thời kỳ thanh tra từ năm 2015-2022, việc tách thửa, chừa đường đi khi tách thửa, chuyển QSDĐ tại khu vực Đảo Ngọc tăng đột biến. Từ 214 thửa đất gốc, qua nhiều lần tách thửa đã hình thành 1.227 thửa đất (tăng gần 6 lần về số thửa) nhưng phần lớn chỉ tách trên sơ đồ phân lô trong hồ sơ, còn trên thực địa hầu hết vẫn như hiện trạng trước khi tách.
Có 50 trường hợp nhận chuyển nhượng trọn thửa đất gốc sau đó tách thành 211 thửa và 48 trường hợp nhận chuyển nhượng từ thửa đất đã được tách để tiếp tục tách thành 145 thửa.
Trong 1.227 thửa hình thành sau khi tách có 737 thửa đã thực hiện 1.018 lần biến động chuyển quyền tách (nhiều trường hợp chuyển quyền trên 2 lần); trong đó có 468/737 thửa sau khi tách đã được chuyển quyền cho những hộ gia đình, cá nhân có hộ khẩu ngoài xã Tịnh An, phần lớn chưa xây dựng nhà ở.
Kiểm điểm nhiều cá nhân, tập thể
Theo kết luận thanh tra, việc tham mưu của Văn phòng Đăng ký đất đai chi nhánh TP Quảng Ngãi, thẩm định của Văn phòng đăng ký đất đai tỉnh và phê duyệt của Sở TNMT Quảng Ngãi khi giải quyết thủ tục tách thửa có nhiều sai phạm.
Cụ thể, cho phép tách thửa đất tự chừa đường nhưng không thực hiện các thủ tục có liên quan đảm bảo các quy định. Toàn bộ diện tích được các hộ gia đình, cá nhân hiến đất làm đường chưa được chính quyền địa phương nhận hiến đưa vào quỹ đất công để quản lý.
Việc hình thành các con đường trên hồ sơ không theo quy hoạch, kế hoạch của địa phương nên gián tiếp ảnh hưởng đến các chỉ tiêu cơ cấu sử dụng đất của địa phương…
Tỉnh Quảng Ngãi đã quyết định về việc xác định lại diện tích đất ở trái với quy định của pháp luật, dẫn đến cơ quan chức năng xác định lại diện tích đất ở khi tách thửa không đúng quy định... Để xảy ra việc này còn có trách nhiệm của UBND xã Tịnh An, Phòng TNMT TP Quảng Ngãi.
Sở TNMT Quảng Ngãi được yêu cầu khẩn trương tham mưu UBND tỉnh sửa đổi, bổ sung, ban hành các văn bản xác lập, thu hồi giấy chứng nhận QSDĐ đối với những thửa đất được tách không đúng quy định; kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm tập thể, cá nhân của Sở TNMT đã tham mưu UBND tỉnh ban hành các văn bản có nội dung trái với quy định của pháp luật.
Kiểm điểm xử lý trách nhiệm những cá nhân thuộc Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh Quảng Ngãi và UBND xã Tịnh An.
Chưa đến mức xử lý hình sự?
Tại buổi họp báo định kỳ ngày 2/10, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi Đặng Văn Minh, thông tin đến báo chí về sai phạm tại khu vực Đảo Ngọc (xã Tịnh An, TP Quảng Ngãi).
Theo ông Minh, bản chất việc khi tách thửa là nhằm phục vụ lợi ích cá nhân, lợi ích nhóm, không phải để phục vụ lợi ích công cộng.
“Tôi cũng không ngờ số lượng tách thửa nhiều đến thế. Tỉnh đã tổ chức họp và giao thanh tra rà soát lần cuối, nếu tách thửa có vi phạm, làm thất thoát ngân sách thì sẽ chuyển cơ quan điều tra. Tuy nhiên, qua kiểm tra thì kết luận ban đầu chưa đến mức xử lý hình sự mà chỉ xử lý hành chính”, ông Minh nói.