Năm 2012, chuyển mình táo bạo sang chương trình Cambridge, cô Nguyễn Thị Minh Thúy - Hiệu trưởng trường THCS & THPT Nguyễn Siêu tự nhận mình đã chọn con đường khó, mọi thứ mờ mịt phía trước nhưng vẫn kiên định bước đi vì tin rằng đó là hướng đi đúng.
"Trên hành trình đó, đã có lúc tôi tưởng chừng không thể tiếp tục nhưng chúng tôi không thể dừng lại, vì nếu bỏ giữa chừng là đổ bể cả một Nguyễn Siêu…Tôi từng đi 7 tiếng quanh hồ Tekapo – New Zealand, cảm thấy cô đơn đến tận cùng. Nhưng cú nhảy skydiving từ độ cao 36.000 feet đã làm tôi sống lại, nhận ra mình có thể làm được những điều tưởng chừng không thể" cô Thúy chia sẻ.
Thưa cô, điều gì đã thôi thúc Nguyễn Siêu, từ một trường tư thục tiên phong năm 1991, thực hiện bước chuyển mình táo bạo sang chương trình Cambridge năm 2012?
Câu chuyện đổi mới của nhà trường bắt đầu từ rất sớm, không chỉ 13 năm trước mà từ những ngày đầu thành lập. Nhà sáng lập, Nhà giáo Nhân dân (NGND) Nguyễn Trọng Vĩnh, đã có một hành trình đầy tâm huyết khi Nguyễn Siêu là một trong ba trường tư thục đầu tiên tại Việt Nam ra đời vào năm 1991, trong bối cảnh đất nước vừa mở cửa sau thời kỳ bao cấp.
Tiếp nối tầm nhìn của NGND Nguyễn Trọng Vĩnh, quyết định chọn việc thực hiện chương trình quốc tế Cambridge vào năm 2012 là một bước đi táo bạo, bắt nguồn từ chuyến học tập của tôi tại New Zealand, đất nước có nền giáo dục toàn diện có tính nhân văn thuộc top đầu thế giới. Tôi nhận ra giáo dục Việt Nam cần bổ sung kỹ năng thực hành, tư duy, và Cambridge là chìa khóa.
Là trường tiên phong theo chương trình Cambridge tại Việt Nam, Nguyễn Siêu đã vượt qua những thách thức ban đầu và sự hoài nghi từ cha mẹ học sinh như thế nào, thưa cô?
Năm 2014, chúng tôi bắt đầu hành trình với khẩu hiệu: "Đặt niềm tin ở Nguyễn Siêu, đồng hành hướng tới tương lai!". Thực ra, lúc đó làm sao biết tương lai ra sao, mọi thứ còn mờ mịt, nhưng chúng tôi cứ đi vì tin rằng đây là con đường đúng bởi Chương trình đến từ Đại học Cambridge hàng đầu thế giới và giáo dục Anh quốc là nền giáo dục tiên tiến và lịch sử học thuật lâu đời.
Năm năm đầu tiên đầy thử thách vì sự hoài nghi từ cha mẹ học sinh và xã hội. Dù vậy, chúng tôi không chùn bước. Chúng tôi đầu tư mạnh mẽ dù tài chính còn eo hẹp. Hàng tỷ đồng được đổ vào xây dựng chương trình, phòng thí nghiệm thực hành dù lúc ấy trường còn "nghèo".
Ban đầu, chương trình Cambridge chỉ có 3 môn học. Thậm chí khoá học sinh A Level đầu tiên môn Global Perspectives khởi đầu với chỉ 3 học sinh, cha mẹ học sinh còn nhiều lo lắng. Tôi để chính con mình tham gia thử nghiệm cùng lứa học sinh đầu tiên. Phụ huynh tin và theo vì nghĩ: "Con cô học thì chắc là tốt!".
Lứa học sinh năm 2002 để lại nhiều cảm xúc. Chúng tôi đón 47 em từ những ngày đầu đầu với ánh mắt ngây thơ chưa biết Cambrige là gì, đến khi tốt nghiệp chỉ còn 16 em. Nhưng tất cả đều thành công, nhận học bổng từ các trường trong top 5-50 đại học danh giá nhất thế giới, để lại những kỷ niệm không thể quên.
Có khi nào cô cảm thấy chông chênh trên con đường Cambridge và từng nghĩ đến việc dừng lại?
Có chứ! tôi đã từng nghĩ đến nhưng không dừng được. Khi đó, Nguyễn Siêu nằm trong top 20 trường có điểm thi đại học cao nhất toàn quốc, nếu bỏ giữa chừng là đổ bể cả một Nguyễn Siêu.
Tôi cần một khoảng lặng để nhìn lại và hiểu rằng hai chương trình Việt Nam và Cambridge phải cùng đồng hành (chạy song song). "Tôi từng đi 7 tiếng quanh hồ Tekapo – New Zealand, cảm thấy cô đơn đến tận cùng. Nhưng cú nhảy skydiving từ độ cao 36.000 feet đã làm tôi sống lại, nhận ra mình có thể làm được những điều tưởng chừng không thể.
Một giải pháp hiệu quả đã giải quyết được vấn đề này là dùng thế hệ giáo viên trẻ người Việt, giỏi tiếng Anh, đã có thời gian tu nghiệp ở nước ngoài giảng dạy chương trình Cambridge. Từ chỗ là giáo viên đồng dạy với giáo viên nước ngoài đến nay giáo viên Việt Nam tự tin đảm trách giảng dạy một bộ môn. Và lúc này đồng hành cùng tôi là cả một thế hệ giáo viên trẻ. Tôi thấy mình không còn cô đơn!
Càng nhiều sóng gió, tôi càng cảm ơn cuộc đời đã dạy tôi nhiều bài học. Nếu không đổi mới và phát triển, chúng ta sẽ tụt hậu. Đã đổi mới là phải vươn tầm quốc tế. Thành công nào cũng có gai, đường đến vinh quang không bằng phẳng, nếu bằng lòng sẽ mất động lực. Như người leo núi, leo lên đỉnh núi này rồi thì phải có khát vọng chinh phục đỉnh núi khác cao hơn dù biết nhiều thách thức cần vượt qua.
Không chỉ là "du nhập" mà Cambridge đã thực sự trở thành một phần DNA của nhà trường. Cô đã dung hòa mâu thuẫn giữa chương trình Bộ Giáo dục và Cambridge, vượt qua xung đột văn hóa giáo viên và áp lực học sinh như thế nào?
Giai đoạn đầu Cambridge đầy gian khó, nhiều người còn nhầm lẫn giữa Cambridge English và Cambridge International. Học sinh bị quá tải vì mâu thuẫn giữa chương trình Việt Nam 2006 còn nặng về kiến thức trong khi chương trình Cambridge phát triển tư duy và kĩ năng. Giáo viên Việt Nam và nước ngoài cũng xung đột về phương pháp giảng dạy và văn hóa. Với giáo viên nước ngoài đến từ 13 quốc gia, việc hòa hợp văn hóa với nhau và văn hoá Việt, phương pháp tiếp cận trong dạy học khác nhau là một thách thức lớn.
Giải pháp cho vấn đề này là phải xây dựng được bộ giá trị cốt lõi của nhà trường và chân dung con người Nguyễn Siêu để tất cả các giáo viên Việt Nam hay nước ngoài đều phải hướng tới và coi đó là mục tiêu chung.
Mặt khác, chúng tôi xây dựng chương trình tích hợp, lấy những môn học bất biến như Toán, Khoa học thành môn học trọng tâm, bổ sung các môn không có trong chương trình giáo dục phổ thông Việt Nam như Tâm lý học, Khoa học máy tính, Kinh tế, Kinh doanh, Media, Quan điểm toàn cầu… Các môn của chương trình Việt Nam như Ngữ văn, Lịch sử, Địa lý, Giáo dục công dân luôn được coi trọng để giáo dục truyền thống, tinh thần dân tộc và lòng yêu nước tự hào bản sắc văn hoá Việt.
Việc xây dựng chương trình tích hợp của nhà trường cùng thời điểm với những đổi mới của chương trình giáo dục Việt Nam nên đã tạo nên một chương trình "đồng dạy" độc đáo, dẫn đầu trong giáo dục Việt Nam, đáp ứng kì vọng về cả hai kì thi tốt nghiệp THPT Việt Nam và A Level của cha mẹ học sinh.
Điều chúng tôi tự hào nhất ở học sinh Nguyễn Siêu không phải chỉ là thành tích về năng lực học thuật với những điểm A, A*, hay đạt các thứ hạng cao trên thế giới ( Top 10, Top 50) mà là năng lực tư duy, sự linh hoạt và sáng tạo trong việc giải quyết tình huống. Đó còn là sự khiêm tốn trong học hỏi, chấp nhận đương đầu với thách thức, hội nhập quốc tế mà không quên tri ân nguồn cội. Điều quý giá nhất là chương trình Cambrige đã thay đổi nhận thức của học sinh trong việc học, giúp các em trở thành những người học suốt đời, học không chỉ để thi cử mà học vì khát vọng bản thân và cống hiến cho xã hội.
Có gì khiến cô nuối tiếc trong quá khứ và ước rằng có thể làm khác đi để đạt được kết quả tốt hơn không?
Nguyễn Siêu không bao giờ dừng lại, vì dừng lại là tụt hậu. Nếu nhìn lại, có lẽ tôi ước đã sớm đầu tư mạnh hơn vào chuyển đổi số, đặc biệt trong giai đoạn đầu. Tuy nhiên, khủng hoảng Covid-19 đã buộc chúng tôi lột xác, đẩy nhanh chuyển đổi số và đào tạo giáo viên Việt Nam dạy chương trình quốc tế. Trong kỷ nguyên AI và ChatGPT, chúng tôi đang xây dựng mô hình "Nguyễn Siêu Hybrid School", kết hợp học trực tiếp và trực tuyến, để tạo môi trường học tập thông minh, giúp học sinh không chỉ có kiến thức mà còn có kỹ năng đối diện với thế giới thay đổi nhanh chóng.
Trường Nguyễn Siêu đã trở thành lá cờ đầu của hệ thống giáo dục Cambridge châu Á - Thái Bình Dương, gia nhập đội ngũ các trường học ưu tú với triết lý học tập siêu hiệu quả (High Performance Learning). Cô có kế hoạch mở rộng thêm cơ sở mới không?
Nguyễn Siêu chưa mở cơ sở thứ hai vì muốn giữ vững chất lượng và bản sắc. Theo tinh thần của NGND Nguyễn Trọng Vĩnh, trường muốn duy trì sự độc đáo và không nhân bản chỉ để đáp ứng nhu cầu số lượng. Nếu mở cơ sở mới, đó phải là mô hình tiên tiến hơn, như "Nguyễn Siêu International Education", đậm chất quốc tế nhưng vẫn giữ bản sắc Việt Nam. Việc mở rộng đòi hỏi chuẩn bị kỹ lưỡng về chương trình, đội ngũ giáo viên, và cơ sở vật chất phù hợp với khu vực dân cư, để đảm bảo "danh tiếng" như cơ sở đầu tiên.
Con thuyền VN236 là thiết kế tôi tâm đắc, mang mã hiệu của Cambridge English và Cambridge International nhưng vẫn giữ bản sắc văn hóa Việt. Từ lúc ra khơi, chưa bao giờ hết sóng gió, đặc biệt trong Covid-19. Thời điểm đó, không có giáo viên nước ngoài, khủng hoảng nhập cảnh, chúng tôi buộc phải đào tạo giáo viên Việt Nam. Covid-19 đã làm Nguyễn Siêu "đột phá" để thay đổi tư duy, cách dạy, cách học, cách sống. Chuyển đổi số mạnh mẽ giúp học sinh vẫn thi đạt điểm cao trong lúc dịch bệnh rất khó khăn.
Con thuyền không chỉ là hành trình của một nhà giáo, mà còn của một doanh nhân, một nhà quản trị. 13 năm thăng trầm, nhiều lúc phải chiến đấu mạnh mẽ. Cảm ơn những khó khăn đầy chông gai đã cho tôi kinh nghiệm sống, kinh nghiệm quản trị trường học. Con thuyền VN236 vẫn lướt trên sóng, và tôi tin Nguyễn Siêu sẽ tiếp tục tiên phong, hướng tới tương lai.
Cô hình dung Nguyễn Siêu sẽ ở đâu trên bản đồ giáo dục thế giới? Một cột mốc nào là tham vọng lớn nhất của cô?
Trong 10 năm tới, chúng tôi phấn đấu đưa Nguyễn Siêu trở thành một trung tâm giáo dục quốc tế tại Việt Nam, được công nhận là "World Class" – danh hiệu hiếm hoi các trường học phổ thông quốc tế trên thế giới đạt được.
Ước vọng lớn nhất của chúng tôi là xây dựng một hệ sinh thái giáo dục bền vững, nơi học sinh không chỉ đạt thành tích học thuật mà còn trở thành những công dân toàn cầu có trách nhiệm, mang bản sắc Việt Nam. Chúng tôi mong muốn Nguyễn Siêu trường tồn hàng trăm năm, là biểu tượng của giáo dục tư thục Việt Nam và tồn tại cùng thủ đô ngàn năm văn hiến như nguyện ước của cha mẹ tôi, những người sáng lập.
Định hướng đổi mới giáo dục hiện nay có điểm nào khiến cô cảm thấy đồng điệu với triết lý của Nguyễn Siêu?
Tinh thần đổi mới mà Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh là đào tạo con người toàn diện, hội nhập quốc tế nhưng vẫn giữ bản sắc dân tộc. Nguyễn Siêu luôn tin rằng giáo dục phải khơi dậy khát vọng, rèn luyện tư duy và nuôi dưỡng lòng biết ơn cội nguồn. Chính sự đồng điệu này đã tiếp thêm động lực để Nguyễn Siêu tiếp tục tiên phong.
Nguyễn Siêu sẽ tiếp tục đổi mới bằng mô hình "Nguyễn Siêu Hybrid School", kết hợp học trực tiếp và trực tuyến để tối ưu hóa trải nghiệm học tập. Chúng tôi sẽ lan tỏa tinh thần đổi mới bằng cách trở thành trung tâm nghiên cứu, đóng gói chương trình tích hợp từ mầm non đến lớp 12, phù hợp với bối cảnh Việt Nam nhưng đạt chuẩn quốc tế. Tinh thần "đi xa phải đi cùng nhau" sẽ được thể hiện qua việc hỗ trợ các trường khác, chia sẻ tài liệu và đào tạo giáo viên.
Là người đứng đầu Nguyễn Siêu, điều gì khiến cô trăn trở nhất khi nghĩ về tương lai của giáo dục Việt Nam?
Tôi luôn đau đáu câu hỏi làm sao để giáo dục Việt Nam vừa giữ được bản sắc, vừa bắt kịp tốc độ thay đổi của thế giới. Trong kỷ nguyên AI, chúng ta cần một hệ thống giáo dục linh hoạt, khơi dậy tư duy sáng tạo và khả năng thích nghi. Nguyễn Siêu sẽ tiếp tục tiên phong, nhưng tôi mong cả hệ thống giáo dục Việt Nam cùng chuyển mình để giải quyết bài toán "đuổi kịp" với những nước có nền giáo dục phát triển.
Trong bối cảnh giáo dục đang thay đổi mạnh mẽ, cô muốn gửi thông điệp gì đến học sinh, giáo viên, và phụ huynh?
Với phụ huynh, hãy trở thành người bạn đồng hành với nhà trường, thống nhất quan điểm giáo dục để cùng nuôi dưỡng khát vọng cho con. Với học sinh, hãy học vì đam mê và mục tiêu cá nhân, trở thành người tự tin, tự lập, và biết tri ân cội nguồn. Với giáo viên, hãy chuyển từ vai trò dạy học sang truyền cảm hứng, dẫn dắt học sinh trở thành công dân toàn cầu. Nguyễn Siêu mong muốn xây dựng một cộng đồng giáo dục bền vững, nơi học sinh không chỉ học kiến thức mà còn rèn luyện tâm thế để đối diện với thế giới hiện đại, giữ vững bản sắc Việt Nam và vươn tầm quốc tế.
Xin cảm ơn cô!
CÙNG CHUYÊN MỤC
