Trong bối cảnh giá nhà đất ngày càng leo thang, không ít người tìm đến lựa chọn mua nhà cũ như một giải pháp "vừa túi tiền" hơn so với các dự án mới. Tuy nhiên, nhà cũ cũng ẩn chứa một số rủi ro nếu người mua không kiểm tra kỹ trước khi đặt bút ký hợp đồng. Để tránh cảnh "tiền mất, tật mang", dưới đây là những điều bắt buộc phải lưu ý.
Pháp lý và giấy tờ sở hữu
Yếu tố đầu tiên và quan trọng nhất chính là tính pháp lý của căn nhà. Người mua cần kiểm tra kỹ sổ đỏ, sổ hồng để xác định có chính chủ hay không, đồng thời xem xét ngôi nhà có đang bị thế chấp ngân hàng hoặc vướng tranh chấp dân sự nào không.
Ngoài ra, cần chắc chắn rằng căn nhà thuộc đất thổ cư, không dính quy hoạch, giải tỏa. Trong trường hợp nhà đồng sở hữu, tất cả thành viên liên quan đều phải ký xác nhận, tránh tình trạng tranh chấp phát sinh sau khi giao dịch. Một căn nhà có thể sửa sang, nhưng rắc rối pháp lý thì gần như không thể "chữa" được.
Kết cấu và chất lượng xây dựng
Ngoại hình của ngôi nhà chưa chắc phản ánh đúng chất lượng thật. Người mua cần quan sát kỹ tường, trần, sàn để phát hiện dấu hiệu nứt, thấm dột hay ẩm mốc. Hệ thống điện, nước, đường ống phải được kiểm tra vận hành thử để tránh chi phí sửa chữa phát sinh sau này. Nền móng cũng là điểm quan trọng, bởi chỉ cần có dấu hiệu lún nứt thì việc gia cố sẽ rất tốn kém. Thực tế đã có nhiều trường hợp ngôi nhà nhìn ngoài khang trang nhưng chỉ sau vài tháng sử dụng đã lộ hàng loạt vấn đề xuống cấp.

Hệ thống điện, nước, đường ống phải được kiểm tra vận hành thử để tránh chi phí sửa chữa phát sinh sau này.
Hệ thống tiện ích và hạ tầng xung quanh
Một ngôi nhà không thể tách rời môi trường sống xung quanh. Người mua nên kiểm tra đường vào nhà có đủ rộng rãi, thuận tiện đi lại hay không, đồng thời cân nhắc khoảng cách tới trường học, bệnh viện, chợ, siêu thị. Hạ tầng khu vực như hệ thống thoát nước, tình hình an ninh, mật độ dân cư cũng ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng sống. Nhiều căn nhà cũ được rao bán với giá rẻ nhưng thực tế lại nằm trong khu vực ngập úng triền miên hoặc hạ tầng yếu kém, gây bất tiện lớn về lâu dài.
Phong thủy và không gian sống
Dù yếu tố phong thủy mang tính niềm tin, nhưng nhiều chi tiết thực tế lại có ảnh hưởng rõ rệt đến cuộc sống và giá trị bất động sản. Ngôi nhà cần có ánh sáng tự nhiên, thông gió tốt, tránh bị che chắn hoàn toàn. Người mua cũng nên hạn chế lựa chọn nhà cuối hẻm cụt, nằm sát nghĩa trang hoặc có cột điện lớn chắn ngay trước cửa. Đối với chung cư cũ, việc chọn tầng cũng quan trọng: tầng quá thấp dễ ẩm mốc, tầng quá cao lại bất tiện trong sinh hoạt hàng ngày. Những yếu tố tưởng chừng "tâm linh" này thực chất lại quyết định nhiều đến sự thoải mái khi ở và khả năng bán lại sau này.
Lịch sử căn nhà và hàng xóm xung quanh
Một chi tiết thường bị bỏ qua nhưng lại vô cùng quan trọng là lịch sử căn nhà. Người mua nên tìm hiểu qua hàng xóm hoặc chính quyền địa phương xem ngôi nhà từng vướng tranh chấp, kiện tụng hay sự cố nào chưa. Đồng thời, môi trường sống và nếp sinh hoạt của hàng xóm cũng ảnh hưởng trực tiếp đến trải nghiệm lâu dài. Một căn nhà rẻ nhưng nằm trong khu vực phức tạp về an ninh hoặc có "tai tiếng" thì rất khó an cư và càng khó bán lại.

Khi mua nhà cũ, ngoài giá trị giao dịch, người mua cần tính toán thêm nhiều chi phí phát sinh.
Chi phí ẩn sau khi mua
Khi mua nhà cũ, ngoài giá trị giao dịch, người mua cần tính toán thêm nhiều chi phí phát sinh. Đó có thể là chi phí sửa chữa, cải tạo trước khi dọn vào ở, hay thuế phí sang tên, công chứng. Với chung cư cũ, cần đặc biệt chú ý đến phí bảo trì, phí quản lý, chi phí thang máy… vốn dễ phát sinh bất thường theo thời gian. Nếu không lường trước, số tiền cuối cùng bỏ ra có thể vượt xa dự tính ban đầu.
Mua nhà cũ có thể là lựa chọn thông minh giúp tiết kiệm chi phí và tận dụng được những vị trí đẹp, hạ tầng đã hoàn thiện. Tuy nhiên, chỉ cần bỏ qua một vài chi tiết quan trọng, người mua dễ rơi vào cảnh "tiền mất gấp đôi" vì phải xử lý sự cố hoặc rắc rối pháp lý. Nguyên tắc bất di bất dịch là: chỉ xuống tiền khi đã nắm chắc pháp lý, kiểm tra kỹ chất lượng, và tính toán đầy đủ mọi chi phí phát sinh. Đây chính là "tấm khiên" bảo vệ người mua trước những rủi ro tiềm ẩn của thị trường bất động sản cũ.