Giai đoạn cuối năm 2023, thị trường bất động sản có tín hiệu về sức cầu, tập trung ở một số dự án căn hộ. Nhiều người trong ngành “nói vui”, anh em môi giới bán được căn hộ cuối năm này sẽ “có Tết” hoặc “Tết bánh chưng có nhân thịt”. Ngược lại, có rất nhiều môi giới sẽ trải qua cái Tết ảm đạm, thậm chí Tết nghèo hơn năm ngoái.
Lý do, năm 2022, thị trường bất động sản chỉ thực sự chững lại vào giữa năm. Đầu năm, các hoạt động mua bán bất động sản vẫn diễn ra sôi nổi. Môi giới có hoa hồng. Kể từ Tết nguyên đán 2023 đến nay, thị trường bất động sản rơi vào trạng thái khó khăn kéo dài. Cả năm 2023 gần như các dự án không bán được hàng. Nhiều sàn môi giới bị chủ đầu tư nợ phí môi giới. Môi giới vì thế cũng khó lấy được hoa hồng.
Với môi giới tự do, việc chốt giao dịch cũng trở nên khó khăn vì tâm lý thị trường chung bị ảnh hưởng. Môi giới chỉ bán được các sản phẩm giá ngộp, giao dịch không đều đặn như trước. Thậm chí, có nhiều môi giới cả năm qua chỉ “chốt” được 1-2 nền. Chi phí hoa hồng không đủ chi tiêu cuộc sống.
Tết cận kề nhưng bối cảnh thị trường bất động sản chưa có triển biến rõ nét. Tình trạng nhân lực bất động sản bị cắt giảm, lương giảm, nợ lương vẫn diễn ra. Thậm chí, tại một số doanh nghiệp địa ốc đã cho toàn bộ nhân viên môi giới chuyển sang chế độ cộng tác viên, không còn hưởng lương cơ bản. Điều này cho thấy, việc thưởng Tết với môi giới bất động sản là xa vời. Nhiều môi giới mong lấy được tiền hoa hồng đã bị công ty “nợ” nhiều năm qua, đã là khó khăn.
Từng đi làm cho nhiều doanh nghiệp bất động sản, anh Vũ, hiện là môi giới cho một sàn bất động sản có trụ sở tại Tp.Thủ Đức (Tp.HCM) chia sẻ, mọi năm bằng giờ anh em cũng háo hức với thưởng Tết vì doanh số đạt (hoặc vượt mức), còn hiện nay chỉ mong có được vài giao dịch, nhận được tiền hoa hồng luôn để có tiền tiêu Tết.
Theo anh Vũ, từ đầu năm đến nay sàn cắt giảm nhân sự khá nhiều. Chỉ còn những môi giới lâu năm ở lại, hỗ trợ nguồn hàng thứ cấp cho sàn. Giao dịch khá chậm. Đây đều là những môi giới không nhận lương cứng, nhận hoa hồng trên sản phẩm.
Dù không chia sẻ về số lượng bán được trong năm nhưng theo cách anh Vũ nói thì Tết năm nay thật sự khó khăn của môi giới. Nhiều người thậm chí không có chi phí để về quê ăn Tết.
Khi được hỏi về thưởng Tết, V (hiện đang là môi giới cho một doanh nghiệp địa ốc tại Tp.HCM) cười: “Chị hỏi gì xa xỉ quá vậy”. Theo V, tiền hoa hồng từ năm trước hiện vẫn chưa được nhận, chứ nói gì đến thưởng Tết.
Là một môi giới tự do, anh M, hiện chuyên bán đất nền khu vực Tp.HCM, Đồng Nai và Bà Rịa-Vũng Tàu cũng cho hay, từ đầu năm đến nay giao dịch được khoảng 5 nền đất, trong đó phần lớn kết hợp với các anh em môi giới. Số lượng này chỉ bằng 10% so với các năm trước. Vì là môi giới tự do nên anh M không có chuyện thưởng Tết. Anh chỉ mong cận Tết có giao dịch, có hoa hồng để tính chuyện về quê ăn Tết.
Như vậy, năm nay lại thêm cái Tết nghèo của môi giới địa ốc. Mọi năm, thời điểm thị trường bất động sản tốt, môi giới sẽ được thưởng Tết từ 1-5 tháng lương cơ bản. Với các môi giới xuất sắc có thể được thưởng 10 tháng lương. Với những trưởng phòng kinh doanh có doanh số vượt mức kì vọng, được thưởng xe hoặc vài chục tháng lương là điều bình thường.
Hiện nay, nhiều doanh nghiệp địa ốc rơi vào cảnh nợ lương, dòng tiền âm khiến việc thưởng Tết cho nhân viên trở nên khó khăn. Với các trường hợp môi giới bán được hàng trong bối cảnh thị trường khó khăn, một số doanh nghiệp có “treo” thưởng nóng ngay thời điểm đó, nhằm khích lệ tinh thần. Còn việc có thưởng Tết hay không sẽ phụ thuộc vào dòng tiền cuối năm của doanh nghiệp.
Một số doanh nghiệp năm nay vẫn sẽ đảm bảo thưởng Tết cho môi giới. Tuy vậy, hình thức thưởng có thể lùi lại đến khi công ty đạt doanh thu hoặc “trả góp”, tức treo thưởng trước, nhận sau.
Chia sẻ mới đây, ông Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch Hội môi giới bất động sản Việt Nam cho hay, giữa năm 2023, hơn 90% doanh nghiệp môi giới bất động sản bị sụt giảm mạnh về doanh thu. Trên 95% doanh nghiệp phải thu hẹp quy mô lao động. Mức độ doanh nghiệp bất động sản giải thể tăng dần.
Cũng theo báo cáo của Hội Môi giới bất động sản, hơn 95% môi giới bất động sản được khảo sát có thu nhập giảm so với năm 2022. Trong đó, hơn 14% cho biết, thu nhập giảm 20-30% so với cùng kỳ, hơn 54% cá nhân ghi nhận mức tụt giảm 30-40%. Khoảng 5% môi giới bị giảm trên 70% thu nhập.
Cũng từ đầu năm đến nay, thị trường bất động sản ghi nhận số lượng môi giới nghỉ việc, bỏ nghề tăng lên. Môi giới chủ yếu sống bằng hoa hồng nên khi không còn giao dịch, buộc phải chuyển sang công việc khác. Cuối năm, một số doanh nghiệp tuyển dụng để có quân số bán dự án mới nhưng việc tuyển không dễ dàng. Nhiều môi giới nhìn thấy bối cảnh thị trường khó khăn, chưa sẵn sàng quay trở lại thị trường.
CÙNG CHUYÊN MỤC
