Thị trường nhà cho thuê vẫn còn chiếm tỷ lệ rất thấp
Theo vị lãnh đạo HoREA, ở các nước công nghiệp phát triển như Châu Âu và Bắc Mỹ, thì có khoảng trên dưới 70% dân số lựa chọn phương thức thuê nhà để ở là chủ đạo. Trong lúc ở nước ta thì vẫn còn nặng tâm lý thích mua và sở hữu nhà. Nhưng trong những năm gần đây, trong giới trẻ đang dần xuất hiện khuynh hướng thuê nhà. Đây là xu thế cần được khuyến khích, vì phù hợp với chủ trương tái cơ cấu nền kinh tế, tái phân bổ lực lượng lao động, tạo nên dòng chảy sức lao động linh hoạt, hướng đến các địa phương, các địa chỉ cần lao động, kể cả xu hướng "nhảy việc" của người lao động trẻ để tích luỹ nhiều kỹ năng, nhiều kinh nghiệm, không còn bị "định kiến" xấu như trước đây.
Đối với hoạt động cho thuê nhà của cá nhân, hộ gia đình, thì Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư 92/2015/TT-BTC ngày 15/06/2015 và mới đây là Thông tư 40/2021/TT- BTC về việc hướng dẫn thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập cá nhân và quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh, có hiệu lực kể từ ngày 01/08/2021 (Thông tư 40/2021/TT-BTC đã bãi bỏ Chương I, Chương II của Thông tư 92/2015/TT-BTC). Theo đó, cá nhân cho thuê nhà có doanh thu trên 100 triệu đồng/năm phải nộp thuế thu nhập cá nhân 5%, thuế giá trị gia tăng 5% (tổng thuế suất hai loại thuế này là 10% trên doanh thu).
Theo HoREA, mặc dù Khoản 2 Điều 13 và Khoản 4 Điều 14 Luật Nhà ở 2014 "khuyến khích các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân tham gia phát triển nhà ở để cho thuê, cho thuê mua, bán theo cơ chế thị trường, Đối với đô thị loại đặc biệt, loại 1 và loại 2 thì chủ yếu phát triển nhà chung cư và xây dựng nhà ở để cho thuê. Nhưng trên thực tế thì phân khúc thị trường nhà cho thuê vẫn còn chiếm tỷ lệ rất thấp, mới chỉ đáp ứng một phần nhu cầu thuê nhà của người nước ngoài, công nhân lao động, người nhập cư, hoặc cho thuê nhà, một phần nhà làm văn phòng, cơ sở sản xuất, kinh doanh dịch vụ.
Do vậy, Hiệp hội đề nghị chính sách thuế nên góp phần khuyến khích phát triển thị trường nhà cho thuê.
Quy định thu thuế TNCN đối với doanh thu cho thuê trên 100 triệu đồng/năm chưa hợp lý
Chủ tịch HoREA cũng nhấn mạnh thêm, quy định đánh thuế TNCN đối với doanh thu cho thuê nhà trên 100 triệu đồng/năm chưa thật hợp tình hợp lý, vì chưa xem xét mức giảm trừ gia cảnh của người có nhà cho thuê.
Hiện nay, Nhà nước cho phép áp dụng mức giảm trừ gia cảnh 11 triệu đồng/tháng đối với cá nhân người nộp thuế; 4,4 triệu đồng/tháng đối với mỗi người phụ thuộc theo Nghị quyết 954/2020/UBTVQH14 ngày 02/06/2020. Nhưng, khi tính thuế thu nhập cá nhân (5% trên doanh thu cho thuê nhà trên 100 triệu đồng/năm), thì chưa có cơ chế áp dụng mức giảm trừ gia cảnh, nên người cho thuê nhà bị thua thiệt.
"Hiệp hội đề nghị Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính xem xét áp dụng mức giảm trừ gia cảnh khi tính thuế TNCN đối với người cho thuê nhà", ông Châu nhấn mạnh.
Đồng thời, cách tính thuế GTGT, thuế TNCN đối với doanh thu cho thuê nhà trên 100 triệu đồng/năm là chưa hợp lý và chưa công bằng giữa các đối tượng có nhà cho thuê. Thông tư 40/2021/TT-BTC áp mức thuế GTGT, thuế TNCN trên toàn bộ doanh thu cho thuê nhà trên 100 triệu đồng/năm là chưa hợp lý và chưa công bằng giữa các đối tượng có nhà cho thuê, ví dụ: Ông A cho thuê nhà có doanh thu 100 triệu đồng/năm thì không phải nộp thuế GTGT, thuế TNCN, như vậy ông A có thu nhập 100 triệu đồng/năm; Ông C cho thuê nhà có doanh thu 110 triệu đồng/năm thì phải nộp thuế GTGT, thuế TNCN với tổng thuế suất 10%, nên phải nộp thuế 11 triệu đồng, như vậy ông C chỉ có thu nhập 99 triệu đồng/năm, thấp hơn ông A.
"Hiệp hội đề nghị Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính xem xét thay đổi cách tính thuế GTGT, thuế TNCN đối với doanh thu cho thuê nhà trên 100 triệu đồng/năm, thì chỉ tính thuế đối với phần doanh thu vượt trên 100 triệu đồng thì hợp lý hơn", đại diện HoREA cho hay.
Như vậy, theo quy định Quy định đánh thuế GTGT, thuế TNCN đối với doanh thu cho thuê nhà trên 100 triệu đồng/năm không khuyến khích phát triển thị trường nhà cho thuê, vì hạn mức này quá thấp.
Hiệp hội nhận thấy, tại các quận ven trung tâm thành phố Hồ Chí Minh thì một căn hộ trung cấp 02 phòng ngủ 75 m 2 có giá bán khoảng 3,5-4 tỷ đồng, chỉ cho thuê với giá khoảng 12-15 triệu đồng/tháng, doanh thu cho thuê nhà 1 năm chỉ khoảng 144-180 triệu đồng mà thôi, thì thời gian thu hồi vốn gốc khoảng từ 19-24 năm, trong lúc chủ nhà vừa phải bỏ ra nguồn vốn đầu tư có giá trị lớn, vừa phải trả lãi vay, vừa phải chịu trách nhiệm bảo trì nhà...
Mặc dù người cho thuê vẫn có sở hữu căn nhà, nhưng mức hấp dẫn của thị trường nhà cho thuê bị sụt giảm. Hiệp hội đề nghị Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính xem xét, trước mắt có thể nâng hạn mức doanh thu cho thuê nhà trên 200 triệu đồng/năm mới phải chịu thuế GTGT, thuế TNCN thì hợp lý hơn và tạo điều kiện để khuyến khích phát triển thị trường nhà cho thuê.
Ngoài ra, quy định đánh thuế đối với doanh thu cho thuê nhà dưới 100 triệu đồng/năm theo quy định tại điểm c Khoản 1 Điều 9 Thông tư 40/2021/TT-BTC không phù hợp với thời điểm hiện nay, do tác động tiêu cực từ đại dịch Covid-19. Mấy tháng trước đây, quận 11 Tp.HCM thực hiện thí điểm đánh thuế cho thuê nhà đã tác động đến thị trường nhà cho thuê, nhất là trong điều kiện đại dịch Covid-19 đang bùng phát lần thứ 4, làm cho nhiều chủ nhà cho thuê bị điêu đứng do bị trả lại mặt bằng, trả lại nhà cho thuê.
Do vậy, Hiệp hội đề nghị Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính xem xét có thể tạm hoãn chưa áp dụng điểm c Khoản 1 Điều 9 Thông tư 40/2021/TT-BTC trong năm 2021, để hỗ trợ cho người có nhà cho thuê và cũng là hỗ trợ gián tiếp cho người thuê nhà vượt qua khó khăn do đại dịch Covid-19.
CÙNG CHUYÊN MỤC
