Mới đây, trong báo cáo gửi Thủ tướng về những rủi ro của loại hình condotel, officetel, biệt thự nghỉ dưỡng, Bộ Công an đã điểm qua những bất cập hiện hữu của loại hình condotel đồng thời dẫn nhiều ví dụ cho thấy loại hình bất động sản "con lai" này cần được quản lý chặt chẽ hơn.
Các ví dụ mà Bộ Công an dẫn ra gồm việc CTCP Đầu tư phát triển và xây dựng Thành Đô (Công ty Thành Đô) chấm dứt chi trả thu nhập cam kết cho nhà đầu tư tại dự án Cocobay Đà Nẵng; dự án Our City tại Hải Phòng có hàng trăm người Trung Quốc nhập cảnh qua đường du lịch, thuê căn hộ tại dự án này để tổ chức đánh bạc với quy mô rất lớn; dự án tổ hợp khách sạn chung cư cao cấp Oceanus Mường Thanh Viễn Triều, TP Nha Trang với 5 toà nhà 45 tầng, quy mô 1000 căn hộ, trong đó có khoảng 50% căn hộ dùng để ở và 50% căn hộ cho thuê.
Những ví dụ về bất cập của condotel mà Bộ Công an đặt ra trong văn bản gửi Thủ tướng có thể xem là khá điển hình cho tình trạng đang diễn ra trên thị trường căn hộ du lịch, bất động sản nghỉ dưỡng trong thời gian qua.
Vào Việt Nam từ năm 2014, sau đó phát triển rầm rộ vào các năm 2017, 2018, condotel bắt đầu có dấu hiệu trầm lắng vào 2019, 2020. Cho đến nay, cả nước có khoảng 83.000 căn hộ condotel, tập trung chủ yếu tại Hà Nội, TP HCM, Quy Nhơn, Bình Thuận, Khánh Hòa, Đà Nẵng, Kiên Giang, Quảng Ninh, Bà Rịa - Vũng Tàu…
Trong khoảng thời gian condotel bùng nổ, nhiều người từng cảnh báo về việc phát triển quá nóng của loại hình này. Cho đến cuối năm 2019, khi dự án đầu tiên vỡ trận, câu chuyện về rủi ro của condotel mới được bàn luận một cách sôi nổi, trở thành đề tài của nhiều cuộc họp, thảo luận, hội thảo...Cho đến nay, condotel vẫn tiếp tục lộ rõ những bất cập của mình khi pháp lý cho "đứa con lai" này vẫn chưa được khơi thông hoàn toàn.
Hiện cả nước có khoảng 83.000 căn hộ condotel, từ lúc xuất hiện đến nay, loại hình bất động sản này vẫn liên tục bộc lộ những bất cập. Ảnh: Tiền Phong
Những vi phạm về thu nhập cam kết
Tháng 11/2019, chủ đầu tư dự án Cocobay Đà Nẵng phát đi thông báo ngừng chính sách cam kết lợi nhuận 12%/năm do khó khăn về mặt tài chính, đồng thời đưa ra hướng giải quyết cho khách hàng gồm chuyển đổi các căn hộ condotel thành chung cư; thanh lý hợp đồng tự kinh doanh, thanh lý hợp đồng hoàn lại tiền, tự đề xuất giải pháp hợp lý hơn.
Thông báo này của Công ty Thành Đô ngay lập tức tạo ra phản ứng. Về phía nhà đầu tư, phần lớn đều không đồng tình trước các hướng giải quyết mà chủ đầu tư đưa ra, họ lập ra các hội nhóm, yêu cầu đối thoại trực tiếp để tìm ra tiếng nói chung. Khi chưa được đối thoại, hàng chục, thậm chí hàng trăm nhà đầu tư tại dự án Cocobay trên khắp cả nước tập trung "vây" trụ sở của Thành Đô, của ngân hàng bảo lãnh dự án là SHB. Phải đến cuối tháng 5 vừa qua, một buổi đối thoại trực tiếp gồm đại diện nhà đầu tư, chủ đầu tư và SHB mới được tổ chức. Tuy nhiên, phải sau nhiều ngày làm việc, 3 bên mới đi đến một thỏa thuận cuối cùng. Dù thế, phía nhà đầu tư cũng không chắc chắn 100% rằng thỏa thuận được thực hiện đúng với kỳ vọng và cam kết.
Trường hợp của Cocobay cũng đặt ra một câu hỏi lớn rằng mức thu nhập cam kết của condotel bao nhiêu là hợp lý. Gần như không ai đưa ra được câu trả lời thỏa đáng bởi mỗi người đều có góc nhìn riêng về việc đầu tư vào bất động sản, mỗi chủ đầu tư cũng đều có toan tính riêng của mình song phần lớn ý kiến đều cho rằng mức cam kết lợi nhuận hiện nay trên thị trường condotel, 10-12%/năm, là quá cao, tiềm ẩn nhiều rủi ro. Không ít chuyên gia tài chính, bất động sản đều cho rằng trường hợp của Cocobay sẽ không phải là duy nhất nếu cả chủ đầu tư lẫn nhà đầu tư đều tin tưởng ở một mức cam kết có phần vô lý như vậy. Thậm chí, còn có ý kiến hoài nghi sự "vỡ trận" của Cocobay Đà Nẵng sẽ là khởi đầu cho một chuỗi đổ vỡ theo hiệu ứng domino dẫn đến sự sụp đổ của loại hình bất động sản "con lai" chưa được thừa nhận.
Sau sự việc ở Cocobay Đà Nẵng, thị trường bất động sản nghỉ dưỡng lại bước vào một cuộc khủng hoảng do dịch Covid-19, condotel cũng là loại hình chịu tác động trực tiếp. Nhiều chủ đầu tư chật vật để chi trả thu nhập cam kết cho nhà đầu tư, bên cạnh đó, cũng có những đơn vị thông báo tạm dừng chi trả do khó khăn về mặt tài chính.
Trong văn bản gửi nhà đầu tư ngày 17/3 về việc lùi thời gian chi trả lợi nhuận cam kết hợp đồng hợp tác kinh doanh, CTCP A