Sở Xây dựng Tp.HCM vừa ban hành trong văn bản hướng dẫn các tiêu chí phân loại công trình trái phép dựa trên các quy định của pháp luật, nhằm giải quyết dứt điểm các công trình trái phép. Dựa vào những hướng dẫn của Bộ Xây dựng cũng như quy định của pháp luật hiện hành, Sở Xây dựng TP.HCM đã đưa ra ba nhóm công trình sai phép được tồn tại.
Nhóm thứ nhất là những công trình xây dựng sai giấy phép sửa chữa, cải tạo, sai giấy phép xây dựng, xây dựng không phép, sai thiết kế hoặc quy hoạch được duyệt theo Nghị định 121/2013. Hành vi vi phạm xây dựng đã kết thúc trước ngày 15/1/2018 (ngày Nghị định 139/2017 có hiệu lực).
Các công trình thuộc nhóm này muốn tồn tại được phải đáp ứng đủ 6 tiêu chí theo Thông tư 03/2028 của Bộ Xây dựng gồm: Không vi phạm chỉ giới xây dựng; Không ảnh hưởng các công trình phụ cận; Không tranh chấp; Có chủ quyền hợp pháp; Phù hợp quy hoạch; Hành vi vi phạm xảy ra từ ngày 4/1/2008 đến trước ngày 15/1/2018 nhưng sau ngày 15/1/2018 mới được phát hiện hoặc đã được phát hiện trước ngày 15/1/2018 và có một trong các văn bản như quyết định xử phạt vi phạm hành chính, quyết định áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả, quyết định áp dụng bổ sung biện pháp khắc phục hậu quả.
Đồng thời, chủ đầu tư công trình phải nộp số lợi bất hợp pháp bằng 40% giá trị phần xây dựng sai phép, không phép đối với công trình nhà ở riêng lẻ và 50% giá trị phần xây dựng sai phép, không phép, sai thiết kế, sai quy hoạch đối với dự án đầu tư xây dựng.
Nhóm thứ hai gồm các công trình xây dựng không giấy phép; Công trình xây dựng sai phép; công trình xây sai thiết kế, sai quy hoạch chi tiết 1/500. Để được tồn tại, nhóm công trình này phải đảm bảo 6 tiêu chí: Không vi phạm chỉ giới xây dựng; Không ảnh hưởng các công trình phụ cận; Không tranh chấp; Có chủ quyền đất; Phù hợp quy hoạch hiện tại; Hành vi vi phạm xảy ra từ ngày 04/1/2008 và kết thúc trước ngày 15/01/2018 nhưng sau ngày 15/01/2018 mới được phát hiện.
Nhóm thứ ba gồm các công trình xây dựng không phép, sai phép sau ngày 15/01/2018. Để được tồn tại nhóm này phải đáp ứng 7 tiêu chí: Chưa tổ chức cưỡng chế thi hành quyết định xử lý vi phạm hành chính; Không vi phạm chỉ giới xây dựng; Không ảnh hưởng công trình phụ cận; Không tranh chấp; Có chủ quyền; Phù hợp quy hoạch; Đủ điều kiện cấp giấy phép xây dựng.
Như vậy, với việc phân nhóm và đưa ra cụ thể các tiêu chí như trên, theo Sở Xây dựng Tp.HCM, không phải tất cả các trường hợp xây dựng không phép, sai phép nộp phạt đều được phép tồn tại. Vấn đề cốt lõi công trình phải đúng quy hoạch và đảm bảo các tiêu chí đề ra.
Theo đó, các trường hợp xây dựng trên đất nông nghiệp, đất hành lang kênh rạch, công trình công cộng…hoặc nhà xây dựng sai mẫu trong các dự án được duyệt quy hoạch 1/500 đều không thuộc các nhóm trên, phải xử lý tháo dỡ.