Theo Thông tư 08/2020/TT-NHNN, ngày 1/10/2023 là thời điểm áp dụng quy định “các tổ chức tín dụng sử dụng tối đa 30% nguồn vốn huy động ngắn hạn để cho vay trung, dài hạn”.
Để hạn chế dần tín dụng vào các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro như chứng khoán, bất động sản, Ngân hàng Nhà nước đã đề ra lộ trình giảm tỷ lệ sử dụng nguồn vốn huy động ngắn hạn để cho vay trung, dài hạn. Cụ thể, tỷ lệ đã được giảm dần từ 60% kể từ ngày 1/2/2015 về 45% từ ngày 1/1/2018, về 40% từ ngày 1/1/2020, về 37% từ ngày 01/10/2020 và về 34% từ ngày 1/10/2021. Việc giảm tỷ lệ vốn huy động ngắn hạn cho vay trung, dài hạn về 30% áp dụng từ 1/10/2023 là giai đoạn cuối hoàn tất lộ trình mà NHNN đề ra.
Hiệp hội Bất động sản thành phố Hồ Chí Minh (HoREA) cho rằng bối cảnh của nền kinh tế nước ta hiện nay đã rất khác so với bối cảnh lúc ban hành Thông tư 08/2020/TT-NHNN năm 2020 - lúc dịch Covid-19 bắt đầu phát tán ra một số nước và nước ta vẫn kiểm soát được dịch bệnh. Nhưng, kể từ khoảng nửa cuối năm 2020 trở đi, Covid-19 trở thành đại dịch có quy mô toàn cầu, tác động nghiêm trọng đến nền kinh tế, trong đó có lĩnh vực bất động sản. Sau khi dịch bệnh được kiểm soát và mở cửa trở lại thì xảy ra cuộc xung đột Nga – Ukraine, kéo theo tình trạng suy thoái, lạm phát cao, đứt gẫy chuỗi cung ứng toàn cầu.
Hiện nay, nền kinh tế và thị trường bất động sản vẫn còn rất khó khăn do tác động của “các cơn gió ngược”, đã có doanh nghiệp thuộc nhiều ngành kinh tế thu hẹp sản xuất kinh doanh nên giảm hoặc thậm chí không có nhu cầu vay tín dụng. Riêng doanh nghiệp bất động sản vẫn có nhu cầu vay tín dụng nhưng lại khó tiếp cận tín dụng, mà nguyên nhân chủ yếu là do các dự án bất động sản, nhà ở thương mại bị “vướng pháp lý”.
Mặc dù các chủ đầu tư đã nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất, đã tạo lập được quỹ đất dự án phù hợp với quy hoạch, nhưng lại chưa được cơ quan nhà nước có thẩm quyền “chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời với chấp thuận nhà đầu tư”, nên chưa được phê duyệt quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500, chưa được giao đất, chưa được cấp phép xây dựng. Trong khi đó, các ngân hàng thương mại lại yêu cầu doanh nghiệp phải có “chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời với chấp thuận nhà đầu tư”, phải có quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500, phải có Giấy phép xây dựng, dự án phải có tính khả thi thì mới được vay tín dụng.
Hiệp hội nhận thấy, chỉ cần các ngân hàng thương mại xem xét “nới tay” một chút cho doanh nghiệp được vay tín dụng “để bù đắp tài chính” dự án đầu tư bảo đảm tính khả thi hoặc có tài sản bảo đảm là quyền sử dụng đất (“sổ đỏ”) của các thửa đất đã nhận chuyển nhượng trong dự án. Đồng thời, doanh nghiệp chấp nhận “thị giá” của các “sổ đỏ” này do ngân hàng thương mại định giá giá trị tài sản thế chấp thì sẽ vượt qua khó khăn và góp phần thực hiện mục tiêu tăng trưởng tín dụng khoảng 14% của năm 2023. Tính đến ngày 15/9, NHNN cho biết kết quả tăng trưởng tín dụng mới đạt gần 12,6 triệu tỷ đồng, chỉ tăng 5,56% so với cuối năm 2022, còn gần 1 triệu tỷ đồng có thể bơm vào nền kinh tế cho tới cuối năm.
Vì lẽ đó, HoREA đề nghị NHNN sớm xem xét sửa đổi, bổ sung Thông tư 08/2020/TT-NHNN, gia hạn thêm 12 tháng thời điểm áp dụng quy định “các tổ chức tín dụng sử dụng tối đa 30% nguồn vốn huy động ngắn hạn để cho vay trung hạn, dài hạn”. Nghĩa là thời điểm áp dụng nên “kể từ ngày 1/10/2024” thay vì áp dụng “kể từ ngày 1/10/2023”.
Việc này sẽ tạo điều kiện cho các tổ chức tín dụng được sử dụng hợp lý nguồn vốn huy động ngắn hạn để cho vay trung hạn, dài hạn và nâng cao khả năng tiếp cận tín dụng của doanh nghiệp và người dân, mà vẫn không gây “rủi ro” về an toàn cho hệ thống tín dụng. Đồng thời, việc gia hạn cũng phù hợp với định tháo gỡ và thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững của Chính phủ.
CÙNG CHUYÊN MỤC
