Theo đó, 3 khu tái định cư (TĐC) được HĐND tỉnh Khánh Hòa thông qua Nghị quyết về chủ trương đầu tư các dự án nằm ở huyện Vạn Ninh (khu Bắc Vân Phong), gồm: khu TĐC Vạn Thắng (giai đoạn 1), di dời và TĐC khu vực phía Đông đường Trần Hưng Đạo (khu TĐC đường Trần Hưng Đạo) thuộc thị trấn Vạn Giã và mở rộng cơ sở hạ tầng kỹ thuật khu TĐC Ninh Mã (giai đoạn 2).
Thực hiện từ 2023-2025
Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định phê duyệt Điều chỉnh quy hoạch chung xây dựng Khu Kinh tế (KKT) Vân Phong đến năm 2040, tầm nhìn đến năm 2050. Ban Quản lý (BQL) KKT Vân Phong đã nỗ lực đẩy nhanh tiến độ lập 19 quy hoạch phân khu để thu hút các dự án lớn đầu tư. Tuy nhiên, muốn dự án lớn triển khai, tỉnh Khánh Hòa cần có các khu TĐC để bố trí cho người dân bị ảnh hưởng.
Đây là vấn đề mà Báo Người Lao Động đã có bài phản ánh "Nỗi lo tái định cư ở đại dự án Vân Phong" đăng ngày 6-7-2023. Sau đó, UBND tỉnh Khánh Hòa đã tổ chức nhiều đoàn khảo sát, đánh giá. Đến giữa tháng 12-2023, HĐND tỉnh Khánh Hòa đã chính thức thông qua 3 chủ trương đầu tư khu TĐC tại đây.
Khu TĐC Vạn Thắng (giai đoạn 1) có diện tích gần 100 ha. Tại đây sẽ đầu tư các công trình hạ tầng xã hội như trường mầm non, trường tiểu học và trung học cơ sở, trạm y tế, hạ tầng giao thông; bố trí khoảng 1.190 lô TĐC. Dự kiến tổng vốn đầu tư của dự án khoảng 1.408 tỉ đồng từ vốn ngân sách tỉnh; thời gian thực hiện 2024-2025.
Dự án khu TĐC đường Trần Hưng Đạo có diện tích khoảng 7 ha với khoảng 200 lô và tạo quỹ đất dự phòng để TĐC cho các dự án xây dựng khác trên địa bàn huyện Vạn Ninh. Dự án này sẽ được chia làm 2 khu TĐC với tổng vốn đầu tư hơn 261 tỉ đồng từ vốn ngân sách tỉnh; thời gian thực hiện 2023-2025.
Dự án Mở rộng cơ sở hạ tầng kỹ thuật khu TĐC Ninh Mã (giai đoạn 2) có diện tích khoảng 22,13 ha, bố trí khoảng 655 lô TĐC, trường mầm non, hệ thống đường giao thông, cây xanh, thoát nước mưa… Dự kiến tổng vốn đầu tư là 325,3 tỉ đồng, thời gian thực hiện 2024-2025.
Nhu cầu rất lớn, đề xuất thêm
Theo BQL KKT Vân Phong, hiện nay khu vực Bắc Vân Phong (huyện Vạn Ninh) quy hoạch TĐC là 98,5 ha. Trong đó, diện tích đã xây dựng xong hạ tầng 33,5 ha, gồm khu TĐC Vĩnh Yên giai đoạn 1 là 30 ha, khu TĐC Vạn Thắng 3,5 ha. Chưa xây dựng hạ tầng khu TĐC Vĩnh Yên giai đoạn 2, 3 với diện tích 60 ha. Các khu TĐC này có khả năng dung nạp 1.653 hộ.
Ở khu vực Nam Vân Phong (thị xã Ninh Hòa), tổng diện tích các khu TĐC theo quy hoạch là 155,78 ha. Trong đó, số diện tích đã xây dựng hạ tầng 90 ha, gồm khu TĐC Xóm Quán 52 ha, khu TĐC Ninh Thủy (giai đoạn 1) 35 ha, khu TĐC Ngọc Sơn 4,5 ha. Còn khu TĐC Ninh Thủy giai đoạn 2 khoảng 68 ha chưa xây dựng hạ tầng, khả năng dung nạp khoảng 2.750 hộ.
Như vậy, nếu xây dựng hết các khu TĐC, tổng khả năng dung nạp của cả KKT Vân Phong cũng chỉ khoảng 4.400 hộ dân. Trong khi đó, theo BQL KKT Vân Phong, nhu cầu TĐC để phục vụ các dự án của 19 phân khu tại KKT Vân Phong rất lớn, khoảng 6.700 hộ dân. Như vậy các khu TĐC đã quy hoạch không đáp ứng đủ nhu cầu.
Theo ông Nguyễn Trọng Hoàng, Trưởng BQL KKT Vân Phong, ban đã báo cáo UBND tỉnh định hướng mở rộng và quy hoạch thêm nhiều khu TĐC. Sau khi rà soát việc di dời người dân để thực hiện các dự án, trước mắt cần bổ sung khoảng 1.100 lô TĐC ở Vạn Ninh. Con số này sẽ gấp khoảng 2 lần vào năm 2050. Vì vậy ban đã đề xuất UBND tỉnh đầu tư thêm khu TĐC Vạn Thắng 100 ha; mở rộng khu TĐC Vĩnh Yên lên 150 ha; mở rộng khu TĐC Ninh Mã lên hơn 22,1 ha.
Ngoài ra, BQL KKT Vân Phong đề nghị mở rộng và xây dựng mới các khu TĐC, gồm xây mới khu TĐC Ninh Diêm 60 ha và khu TĐC Ninh An 20 ha; mở rộng khu TĐC Xóm Quán thêm 15 ha, bố trí khu TĐC phục vụ Dự án Xây dựng đường bộ cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột tại tổ dân phố Hà Thanh, phường Ninh Đa với diện tích 10 ha.
Bảo đảm nơi ở mới bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ
Ông Trần Hòa Nam, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa, yêu cầu việc mở rộng 2 khu TĐC Vĩnh Yên, Xóm Quán và các khu TĐC mới cần thực hiện đúng theo Quyết định của Thủ tướng về Phê duyệt điều chỉnh quy hoạch chung KKT Vân Phong; phù hợp với đồ án quy hoạch chi tiết xây dựng tỉ lệ 1/2000 để bảo đảm đồng bộ, khớp nối kỹ thuật, hạ tầng.
BQL KKT Vân Phong phối hợp với thị xã Ninh Hòa và huyện Vạn Ninh tính toán quy mô dân số, từ đâu di dời về để sắp xếp, bố trí TĐC. Cần tính toán lộ trình thực hiện việc xây dựng khu TĐC để thực hiện di dời các hộ dân sau khi có các dự án. Những diện tích đã phù hợp quy hoạch, đã có kế hoạch thì thực hiện trước. Bên cạnh đó, cần thuyết minh rõ nguồn vốn ở đâu, lưu ý địa điểm, cơ sở hạ tầng, dịch vụ, tính toán hiệu quả sử dụng của khu TĐC để bảo đảm khi di dời thì người dân có thể về ở được; bảo đảm nơi ở mới phải tốt hơn hoặc bằng nơi ở cũ.