Chiều 15-1, tham gia thảo luận về dự án Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi) tại kỳ họp bất thường lần thứ 5 của Quốc hội khóa XV, đại biểu Quốc hội Phạm Văn Thịnh (đoàn Bắc Giang) đã đề cập đến việc ngân hàng thương mại làm đại lý bảo hiểm nhân thọ. Đây cũng là nội dung ông Thịnh đã phát biểu tại 2 kỳ họp thứ 5 và thứ 6 của Quốc hội.
Đại biểu Quốc hội Phạm Văn Thịnh phát biểu tại hội trường Diên Hồng
Theo vị đại biểu đoàn Bắc Giang, câu chuyện về 1 người phụ nữ vì khoản nợ phải trả, phải đến ngân hàng thương mại cầm cố sổ đỏ để vay 300 triệu đồng nhưng phải mua bảo hiểm nhân thọ 20 triệu đồng, chỉ còn lại 280 triệu đồng, bước ra khỏi ngân hàng mà 2 hàng nước mắt chảy dài kèm tiếng khóc nấc mà ông tình cờ được gặp khi đến ngân hàng thương mại đã thôi thúc ông phát biểu lần nữa về vấn đề này.
Đại biểu Phạm Văn Thịnh nêu rõ khi phát biểu tại kỳ họp trước đó, ông đã nêu 3 thông tin, trong đó có mức chiết khấu tối đa cho đại lý bảo hiểm nhân thọ với 2 loại sản phẩm bảo hiểm nhân thọ phổ biến là bảo hiểm tử kỳ và bảo hiểm hỗn hợp là 40% cho phí bảo hiểm năm đầu.
Cùng với đó là thông tin tại các ngân hàng thương mại có liên kết làm đại lý bảo hiểm nhân thọ có hiện tượng gợi ý, ép khách hàng vay vốn phải mua bảo hiểm nhân thọ với mức đóng 1 năm bằng từ 2-4% giá trị khoản vay. Tại các ngân hàng thương mại, nhân viên ngân hàng được giao chỉ tiêu số hợp đồng bảo hiểm và doanh thu phí bảo hiểm nhân thọ.
Tại kỳ họp này, đại biểu Phạm Văn Thịnh dẫn kết luận thanh tra của Bộ Tài chính tháng 7-2023 đối với 4 doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ cung cấp sản phẩm bảo hiểm cho khách hàng qua kênh ngân hàng thương mại cho thấy tỉ lệ hủy hợp đồng sau năm đầu tiên của khách hàng lên tới 70%, nếu hủy năm đầu thì khách hàng mất không số phí đã nộp.
"Chỉ tính riêng một công ty bảo hiểm nhân thọ bán qua một ngân hàng thương mại đã có số phí bảo hiểm khách hàng hủy sau năm đầu tiên khoảng 2.000 tỉ đồng. Nhiều ngân hàng còn gợi ý khách hàng vay vốn nộp phí 2 năm đầu thì số tiền khách hàng vay vốn phải bỏ thêm còn lên đến 4 - 8% giá trị khoản vay. Lãi suất thực của vốn đưa ra nền kinh tế do phải mua thêm bảo hiểm nhân thọ có thể tăng lên 50 – 100% trong 2 năm đầu so với lãi suất trên hợp đồng tín dụng"- ông Thịnh phân tích.
Bên cạnh đó, chi phí trả trước của năm đầu tiên cho hợp đồng hợp tác độc quyền mà công ty bảo hiểm trả cho ngân hàng thương mại được công khai khi ký kết chiếm tỉ lệ lớn trong thu nhập sau thuế của ngân hàng.
Ngân hàng lãi lớn nhờ bán bảo hiểm
Dẫn số liệu năm 2020, đại biểu Phạm Văn Thịnh cho biết Vietcombank có lợi nhuận trước thuế là 23.050 tỉ đồng thì phí trả trước cho hợp đồng hợp tác độc quyền bán bảo hiểm nhân thọ đã là 9.200 tỉ đồng.
Ngân hàng Thương mại cổ phần Á Châu (ACB) là 9.596 tỉ đồng thì phí trả trước ngân hàng được hưởng là 8.400 tỉ đồng; chưa tính số hoa hồng đại lý trên số phí bảo hiểm được hưởng theo quy định của kinh doanh bảo hiểm.
"Như vậy có thể nói giai đoạn từ 2018 - 2022, thu nhập từ làm đại lý bảo hiểm nhân thọ của các ngân hàng thương mại chiếm tỉ trọng rất lớn trong lợi nhuận của các ngân hàng thương mại"- vị đại biểu đoàn Bắc Giang nhấn mạnh.
Với thực tiễn và lợi ích lớn như vậy, ông Thịnh cho rằng nếu dự thảo Luật chỉ tiếp thu theo hướng bổ sung khoản 2, Điều 113: Ngân hàng thương mại được thực hiện hoạt động đại lý bảo hiểm theo quy định của pháp luật về kinh doanh bảo hiểm, phù hợp với phạm vi hoạt động đại lý bảo hiểm theo quy định của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước, thì sẽ không có gì đảm bảo cho được tình trạng chèn ép khách hàng vay vốn mua bảo hiểm hoặc lợi dụng sự thiếu hiểu biết của khách hàng có tiền gửi tiết kiệm để mua sản phẩm bảo hiểm nhân thọ như thời gian gian vừa qua.
Cùng với đó, việc bán chéo bảo hiểm nhân thọ qua ngân hàng thương mại dễ dàng đã kéo các ngân hàng thương mại, các công ty bảo hiểm nhân thọ bỏ qua các ranh giới nghề nghiệp, xóa bỏ uy tín được tích lũy để bước vào vòng xoáy tìm kiếm lợi nhuận.
Đại biểu Thịnh đề nghị nếu việc cấm bán chéo bảo hiểm nhân thọ qua ngân hàng thương mại không được thực hiện thì dự thảo Luật cần bổ sung 1 điều giao Chính phủ ban hành văn bản quy định việc kinh doanh các sản phẩm bảo hiểm mà ngân hàng thương mại và các tổ chức tín dụng làm đại lý để đảm bảo công khai, minh bạch, bảo vệ quyền của khách hàng vay vốn cũng như gửi tiết kiệm tại ngân hàng.
CÙNG CHUYÊN MỤC
