Đã qua thời coi đầu tư phát triển nhà ở xã hội như làm từ thiện

TS Cấn Văn Lực - Thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách Tài Chính - Tiền tệ Quốc gia cho rằng: "Lâu nay chúng ta vẫn coi nhà ở xã hội như mặt trận từ thiện, làm cũng được, không làm cũng được. Tuy nhiên, quan điểm này đã được thay đổi...".

Vẫn còn nhiều khó khăn thực hiện xây nhà ở xã hội

Tại tọa đàm “ Giải pháp đảm bảo có ít nhất 1 triệu căn nhà ở xã hội” do báo Dân Việt tổ chức sáng nay (1/4), TS.Cấn Văn Lực - Thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách Tài Chính - Tiền tệ Quốc gia cho rằng, vốn cho nhà ở xã hội không phải vấn đề đáng lo. Nhà ở xã hội vẫn tồn tại nhiều vướng mắc.

Trước hết, ông Lực cho rằng: "Lâu nay chúng ta vẫn coi nhà ở xã hội như mặt trận từ thiện, làm cũng được, không làm cũng được. Tuy nhiên, quan điểm này đã được thay đổi. Đảng và Chính phủ liên tục giao chỉ tiêu xây dựng nhà ở xã hội".

Đã qua thời coi đầu tư phát triển nhà ở xã hội như làm từ thiện — TS.Cấn Văn Lực - Thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách Tài Chính - Tiền tệ Quốc gia.

Theo ông Lực, hiện nguồn cung nhà ở xã hội vẫn còn khan hiếm nên giá bị đẩy lên cao. Vì vậy, vướng mắc lớn nhất liên quan đến cấp chấp thuận cho chủ đầu tư, liên quan đến đấu thầu.

"Hôm vừa rồi, khi Thủ tướng họp với các doanh nghiệp lớn về nhà ở xã hội đã bàn, nghiên cứu đến phương án chỉ định thầu. Đây mới là vấn đề cần tháo gỡ", ông Lực nói.

Chia sẻ thêm về những vướng mắc trong quá trình làm nhà ở xã hội, ông Lê Văn Bình - Phó Cục trưởng Cục Quản lý Đất đai (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) phân tích, nhà ở xã hội gặp nhiều khó khăn vướng mắc ở cả hai khía cạnh là chính sách và thực hiện chính sách.

Theo ông Bình, về chính sách, Luật Đất đai 2013 và Luật Nhà ở 2014 chúng ta còn bất cập. Nhà ở xã hội theo Luật Đất đai 2013, quy định quỹ đất cho nhà ở xã hội không phải qua đấu giá, chỉ giao đất, nhưng Luật Nhà ở 2014 quy định phải đấu thầu, điều này khiến mất thời gian, kéo dài.

Ngoài ra, vấn đề tồn tại trong chính sách là việc quy hoạch, do quy định của Nhà nước về nhà ở xã hội. Quỹ đất dành cho nhà ở xã hội trước đây còn mang tính chất thụ động, trung ương đưa quy hoạch đất đai , các địa phương có chỉ tiêu và dựa trên đó quy định bao nhiêu % là quỹ đất cho phát triển nhà ở xã hội.

“Trong các luật mới, Nhà nước đã cho địa phương chủ động hơn trong quy hoạch đất dành cho nhà ở xã hội. Quy định Luật Nhà ở mới nêu rõ các dự án phải dành 20% quỹ đất cho nhà ở xã hội nhưng không thực hiện hoặc chủ đầu tư nộp bằng tiền. Trước đây nhà ở cho người thu nhập thấp chưa bức xúc như bây giờ khi nhu cầu nhà ở tăng cao hơn. Vì vậy, chúng ta phải giải quyết vấn đề bức xúc của người dân ”, ông Bình nói.

Ông Chử Văn Hải - Trưởng phòng Phát triển và Quản lý nhà ở xã hội - Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản ( Bộ Xây dựng cho rằng, mặc dù phát triển nhà ở xã hội đã được triển khai rất tích cực nhưng so với mục tiêu, nhu cầu vẫn chưa đáp ứng được.

"Chúng tôi nhận thấy nguyên nhân của thực trạng này một phần là đề án đầu tư xây dựng 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội được phê duyệt năm 2023, đến nay chúng ta mới thực hiện hơn 2 năm. Các bộ, ngành, địa phương, kể cả các chủ đầu tư vẫn cần thêm thời gian quy hoạch, bố trí quỹ đất, thủ tục. Các dự án nhà ở xã hội cũng cần thực hiện thủ tục giống dự án khác, nên cần thời gian để triển khai thực hiện. Từ khi khởi công cho đến lúc hoàn thành dự án, ít nhất phải mất từ 1 đến 2 năm...", ông Hải nói.

Hướng tới nhà ở xã hội cho thuê

Ông Chử Văn Hải cho biết thêm, hiện Bộ Xây dựng được Chính phủ giao là cơ quan chủ trì, xây dựng và trình Quốc hội ban hành Nghị quyết thí điểm một số cơ chế chính sách đặc thù, phát triển nhà ở xã hội.

"Chúng tôi đang nghiên cứu, xây dựng quy định lấy ý kiến thẩm định các cơ quan trước khi trình Quốc hội. Về định vị Quỹ phát triển nhà ở xã hội ở Quốc gia ở vị trị nào thì Quỹ phát triển này đang đề xuất là quỹ tài chính ngoài ngân sách do Thủ tướng Chính phủ thành lập, hoạt động không vì lợi nhuận, đảm bảo công khai, minh bạch, hiệu quả, sử dụng đúng mục đích, phù hợp quy định của pháp luật", ông Hải nói.

Theo ông Hải, về nguồn vốn cần có sự đóng góp ngân sách nhà nước. Liên quan đến các nguồn vốn khác, hiện nay có nhiều nguồn thu cũng như mô hình nguồn thu từ quỹ phát triển đất có thể nghiên cứu ở nội dung này và đưa vào. Từ đó, xác định ngoài ngân sách nhà nước có thêm nguồn vốn huy động, phải nghiên cứu báo cáo cơ quan có thẩm quyền.

"Mục đích của quỹ này là để hình thành quỹ nhà ở của Nhà nước nhằm cho thuê giống như các nước đều có nhà ở công cộng cho thuê", ông Hải nói.

TỪ KHÓA: nhà ở xã hội bộ xây dựng Chử Văn Hải Cục Quản lý nhà xã hội