Lực đẩy từ khu thương mại tự do
Nghị quyết thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP. Đà Nẵng vừa được thông qua cuối tháng 6/2024 với 2 nhóm chính sách quan trọng. Một là về mô hình tổ chức chính quyền đô thị, hai là chính sách đặc thù phát triển TP. 2 nhóm cơ chế, chính sách đặc thù sẽ tập trung giải quyết điểm nghẽn, tháo gỡ vướng mắc về thể chế, chính sách, tạo thuận lợi trong thu hút đầu tư, đảm bảo Thành phố hoàn thành nhiệm vụ được Bộ Chính trị giao tại Nghị quyết số 43-NQ/TW.
Theo đánh giá, nếu mô hình tổ chức chính quyền đô thị đã có 3 năm thí điểm, thì việc thành lập khu thương mại tự do hứa hẹn mở ra nhiều tiềm năng cho kinh tế Đà Nẵng.Đà Nẵng là nơi đầu tiên của Việt Nam thí điểm thành lập Khu thương mại tự do (FTZ) – mô hình dù phổ biến trên thế giới nhưng được xem là phát triển đột phá chưa từng có ở Việt Nam.
Khu thương mại tự do Đà Nẵng gắn với Cảng biển Liên Chiểu được xác định là khu chức năng, có ranh giới địa lý xác định, được thành lập để thực hiện thí điểm các cơ chế, chính sách nhằm mục tiêu thu hút đầu tư, tài chính, thương mại, du lịch và dịch vụ chất lượng cao. Khu thương mại tự do Đà Nẵng sẽ bao gồm khu sản xuất, trung tâm logistics, khu thương mại - dịch vụ và các loại hình khu chức năng khác, …
Theo báo cáo đánh giá của Bộ KHĐT, ngành nghề kinh doanh tại Khu thương mại tự do còn bao gồm Dịch vụ du lịch, khu vui chơi giải tri, biểu diễn nghệ thuật; Hoạt động điện ảnh, nghệ thuật và giải trí; Hội chợ, triển lãm thương mại, Kinh doanh bất động sản phục vụ các ngành nghề nêu trên…
Khu thương mại tự do Đà Nẵng cũng sẽ được đề xuất hình thành các phân khu thương mại - dịch vụ, bổ trợ cho các khu, điểm du lịch đang định hình thương hiệu du lịch thành phố Đà Nẵng và miền Trung như: Quần thể Khu đô thị du lịch Bà Nà - Suối Mơ, Khu vực Hồ Đồng Xanh - Đồng Nghệ, Khu du lịch Khe Răm... Từ đó sẽ hình thành một khu vực năng động, có tiềm năng để thu hút các tập đoàn quốc tế xây dựng các trung tâm mua sắm tập trung gắn với các dịch vụ chất lượng cao làm đa dạng hoạt động thương mại, dịch vụ gắn với vai trò trung tâm của thành phố Đà Nẵng theo đúng tinh thần Nghị quyết số 43-NQ TW.
Ngoài ra, tác động lan tỏa của khu thương mại tự do rất lớn. Bên cạnh chức năng thương mại, kho vận, xuất nhập khẩu truyền thống, các khu thương mại tự do còn hình thành chuỗi dịch vụ chất lượng cao gắn với du lịch. Tiêu biểu có thể kể đến như khu kinh tế tự do Incheon của Hàn Quốc xác lập khu vực Yeongjong chuyên về dịch vụ phân phối và du lịch, hay như khu thương mại tự do Hải Nam ở Trung Quốc tập trung vào hoạt động du lịch, với các khu mua sắm miễn thuế quy mô.
Khu thương mại tự do là mô hình phổ biến có mặt trên 150 quốc gia, trong khu vực lân cận Việt Nam, các khu thương mại tự do được hình thành ở nhiều quốc gia như: Singapore, Trung Quốc, Indonesia, Malaysia... Singapore có diện tích chưa tới 2/3 diện tích Đà Nẵng nhưng đã phát triển 9 khu thương mại tự do.
Các chính sách đặc thù và việc thí điểm thành lập khu thương mại tự do được đánh giá sẽ thúc đẩy kinh tế Đà Nẵng bứt phá, bám sát mục tiêu trong Nghị quyết 43/2019 là phát triển thành phố Đà Nẵng theo hướng đô thị sinh thái, hiện đại, thông minh, mang tầm quốc tế, có bản sắc riêng; phát triển kinh tế nhanh và bền vững. Trong đó, du lịch và dịch vụ chất lượng cao gắn với bất động sản nghỉ dưỡng là một trong 5 mũi nhọn. Bởi vậy, tác động của khu thương mại tự do tới du lịch – ngành kinh tế mũi nhọn của Đà Nẵng được đánh giá có ý nghĩa vô cùng quan trọng.
Theo các chuyên gia, ý tưởng xây dựng Khu Thương mại Tự do Thế hệ mới đang được Đà Nẵng ráo riết đề xuất và chuẩn bị năng lực triển khai là một trong những định hướng lớn, giúp thành phố sớm xoay chuyển toàn bộ cục diện phát triển. Với tư cách là một hình mẫu phát triển, Khu Thương mại Tự do Thế hệ mới - gắn với Cảng Liên Chiểu, với Sân bay Quốc tế Đà Nẵng, với cấu trúc phát triển mới dựa vào hai trục chính: Công nghiệp - Công nghệ cao và Dịch vụ Du lịch đẳng cấp quốc tế - sẽ là động lực phát triển mới của Thành phố trong giai đoạn mới.
Bất động sản Đà Nẵng được kỳ vọng phát triển
Bộ trưởng Bộ KHĐT Nguyễn Chí Dũng từng đánh giá "Đà Nẵng sẽ bật lên như lò xo". Theo đó, cơ chế mới sẽ góp phần lấy lại động lực tăng trưởng cho Đà Nẵng sau thời gian dài bị chững lại bởi giai đoạn 2015-2019, tăng trưởng GRDP trung bình của Đà Nẵng đạt hơn 7,7%. Trong 3 năm qua, tốc độ tăng trưởng chỉ đạt 5,65%. Quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội thành phố Đà Nẵng xác định mục tiêu đến năm 2030 có tốc độ tăng trưởng kinh tế 9,5-10%/năm.
Về tổng thể, tổ chức chính quyền đô thị và các cơ chế đặc thù sẽ tạo hành lang pháp lý thuận lợi thu hút vốn đầu tư trong và ngoài nước, đặc biệt vào các ngành công nghiệp, công nghệ cao. Từ đó, thu hút nguồn lao động chất lượng cao, các chuyên gia, thương nhân... đến Đà Nẵng - đây là đội ngũ tinh hoa mà bất kỳ đô thị lớn nào trên thế giới cũng mong muốn có được. Lực lượng này tất yếu phát sinh nguồn cầu về chỗ ở, điều kiện sinh hoạt, vui chơi giải trí…, tạo tác động lan tỏa đến các ngành thương mại - dịch vụ - du lịch và đặc biệt thị trường bất động sản cao cấp. Sự phát triển của du lịch cũng sẽ trực tiếp tác động đến thị trường địa ốc.
Theo dõi sát sao biến động chính sách, các đơn vị phát triển dự án, phân phối BĐS tại Đà Nẵng cũng tin tưởng vào khả năng phục hồi và bứt phá của thị trường theo sau sự trỗi dậy của kinh tế Đà Nẵng. “Khu thương mại tự do hiện đại, đẳng cấp sẽ góp phần thúc đẩy lĩnh vực du lịch phát triển nhờ việc phát triển hạ tầng dịch vụ đi kèm hay sức hấp dẫn của khu mua sắm hàng hóa miễn thuế cao cấp. Nếu làm tốt, đông đảo người nước ngoài sẽ đến đây sinh sống, làm việc, giải trí… Sự đa dạng của dịch vụ sẽ kích thích chuyên gia, du khách chi tiêu, mua sắm, trải nghiệm”, Giám đốc một công ty bất động sản tại Đà Nẵng chia sẻ.
Các chuyên gia cũng nhận định du lịch Đà Nẵng có sẵn “đà” và “thế” cùng tiềm năng để đón đầu vận hội mới do việc thành lập khu thương mại tự do mang lại. Không chỉ phát huy thành công lợi thế cảnh quan thiên nhiên, Đà Nẵng giờ đây là thành phố không ngủ, có kinh tế đêm phát triển bậc nhất cả nước; là thành phố của lễ hội và sự kiện; là tâm điểm du lịch quốc tế.
Theo PGS.TS Trần Đình Thiên, Đà Nẵng cần định hình đúng và rõ ý tưởng "Khu Thương mại Tự do Thế hệ mới". Tiếp đó là cả một chương trình hành động – quyết liệt đến mức khốc liệt, ở tầm quốc gia. “Khu thương mại tự do cùng với những gì mà Chính phủ, Quốc hội đang tạo điều kiện sẽ giúp Đà Nẵng trỗi dậy như một tọa độ phát triển mang tính hình mẫu”, TS Trần Đình Thiên nhận định.